گفت و گو: علی البرزی

اشاره:

این روزها که تاکید فراوانی درباره استفاده از ظرفیت های فضای مجازی وجود دارد، یکی از خلبان های نیروی هوایی که سال ها با هواپیماهای جنگنده پرواز داشته و دانشجویان زیادی را برای نیروی هوایی تربیت کرده است، حضور فعال در فضای مجازی دارد و با استفاده از بسترهای گوناگون شبکه های اجتماعی برنامه های زنده شبانه گفت و گوی محور و میزگردهایی با حضور فعالان، پیشکسوتان، خلبانان و کادر فنی نیروی هوایی ارتش برای علاقه مندان برگزار می کند که با استقبال کاربران فضای مجازی مواجه شده است.

سرهنگ «علیرضا حمزه ای» استاد خلبان و تست پایلوت هواپیماهای اف ۵ تایگر و اف ۱۴ تامکت این روزها در دوران بازنشستگی خود فعالیتی را از سرگرفته که به باور بسیاری ازعلاقه مندان به صنعت هوایی و به ویژه پیشکسوتان نیروی هوایی فرصت مناسبی برای آموزش، تجربه و یادآوری خاطراتی از رشادت های خلبانان نیروی هوایی ارتش است، گپ و گفتی با وی داشته ایم که ماحصل آن هم اینک پیش روی شماست.

*************************

*جناب سرهنگ حمزه ای! فعالیت های شما در نیروی هوایی ارتش چگونه شکل گرفت و از چه سالی آغاز شد؟

سال ۶۵ ما جنگ زده شدیم، در زمان حمله به کرمانشاه منزل ما را هم زده بودند، ما هم بلافاصله به تویسرکان رفتیم، پدرمن در این شهر یک مغازه گرفت و مشغول شد و خانه ما در زیرزمین بود.
خوب به یاد دارم سال ۶۵ که برای آزمون دانشگاه درس می خواندم، یک روز صبح پدرم با یک اورکت سبز و یک شلوار قهوه ای که برتن داشت از خانه بیرون رفت و حدود چهل دقیقه یا یک ساعت بعد صدای انفجار های پی درپی شنیده شد، من این صدا را می‌شناختم چون با این صدا ۸-۷ سال در کرمانشاه زندگی کرده بودم.

*یعنی زمینه اش از آن‌ جا ایجاد شد که شما به نیروی هوایی بروید؟

بله! آمدیم بیرون که دیدم متاسفانه پدرم چشمش را از دست داد و روی من خیلی تاثیرگذار بود، من از همان دوران با خودم باید انتقام بگیرم و تصمیم گرفتم که در همین جنگ خلبان شوم حتی نوع هواپیمایی هم که سال ها بعد انتخاب کردم اف ۵ تایگر بود.

*یعنی از همان دوران علاقه به عملیات داشتید؟

بله! اف ۵ هواپیمایی سریع، تند و تیزی است، تک فروندی و تک کابینه بود و می خواستم بروم عملیاتی شوم.

*و مراحل جذب و فعالیت شما چگونه ادامه پیدا کرد؟

دو سال و شش ماه طول کشید که درس ها را تمام و سال ۶۵ درآزمون دانشگاه شرکت کردم و سال ۶۶ نتایج آمد من دندانپزشکی دانشگاه تهران قبول شدم اما انصراف دادم و رفتم برای خلبانی و در نهایت در اواخر سال ۶۶ وارد نیروی هوایی شدم و سال ۶۹ اتمام درس من بود و ما درآن زمان از تیمسار ستاری درجه ستوان دومی دریافت کردیم و فعالیت من درنیروی هوایی به صورت جدی و همه جانبه آغاز شد.

*و پس از آن هم دوره های بعدی آموزش تا خلبانی اف ۱۴

بله! پس از اینکه در دزفول دوره معلم خلبانی اف ۵ تایگر را گذراندم، اعلام شد که برای اف ۱۴ معلم خلبان می خواهند، نکته جالب این بود که در آن زمان برای مدتی سیمیلاتور آموزش خراب بود و به همین دلیل چند سال بود که اف ۱۴ خلبان جدید نگرفته بود.

در آن زمان ایده نیروی هوایی و خلبان والی اویسی که فرمانده وقت تیپ بود براین مبنا قرار گرفت که خلبان های اف ۱۴ را از گروه معلم خلبان های اف ۵ جذب کنند و بدون سیمیلاتور آموزش دهند، در نهایت ۳ خلبان یکی من و آقای شفیعی از دزفول و آقای تک هم از تبریز انتخاب و برای اولین بار در دنیا کلاس های خلبانی اف ۱۴ بدون سیمیلاتور آموزش برگزار شد و در ادامه هم دوره های معلم خلبانی اف ۱۴ وباقی ماجراهای من در نیروی هوایی تا سال ۹۱ رقم خورد و در اواخر این سال بازنشسته شدم.

*جناب حمزه ای! شما این روزها فعالیت را در حوزه فضای مجازی انجام می دهید که مورد استقبال مخاطبان و به ویژه جوانان قرار گرفته و آن هم برگزاری جلسات آنلاین در شبکه های اجتماعی با حضور خلبانان دهه های گذشته و پیشکسوتان نیروی هوایی و بیان خاطرات و ناگفته ها ازسال های گذشته این نیرو است، ایده و فکر انجام این کار چگونه و کجا شکل گرفت؟

ایده و فکر انجام این کار شاید به سال های نوجوانی و جوانی من مرتبط می شود، من از دوران نوجوانی علاقه به فعالیت های فرهنگی، هنری و سینمایی داشتم حتی در زمان حضور در جبهه هم در سال ۶۳ ، به من گفتند چون تو خوب حرف میزنی و در اصطلاح شلوغ هستی! بروضبط خاطرات رزمندگان را انجام بده و در ابتدای ورود من را به واحد تبلیغات جنگ فرستادند، از سمعی بصری تا واحد خبرگزاری و ضبط خاطرات رزمندگان فعالیت کردم.

یادمه یک ضبط صوت خبرنگاری داشتم و در دوران جبهه با افراد و چهره های گوناگون مانند حاج همت، شهید حمید نوحی، شهید ناصح فرمانده تیپ نبی اکرم و دیگر فرماندهان واحدها و لشکرها مصاحبه انجام دادم.

پس از دوران فعالیت در نیروی هوایی همیشه خلبان ها و پیشکسوتان را در حاشیه مراسم ها ملاقات داشتم و زمانی که دیدارهای صمیمی خلبان ها، پیشکسوتان وکارکنان نیروی هوایی را مشاهده می کردم که جویای احوال یکدیگر بودند، با خودم می گفتم که چه گنجینه ای در این مراسم ها حضور دارد و با هم دیدار می کنند و تصمیم گرفتم که این دیدارها که از طریق برنامه های فضای مجازی و ارتباط های زنده تازه ترو محکم تر کنم.

*و همه با هم از طریق فضای مجازی ارتباط دارند

بله ! با برنامه های زنده فضای مجازی افراد گوناگون از پستوی غم زده قلب و دل خود بیرون آوردیم و به جامعه آمدند، سختی ها، کمبودها وهزار مشکل دیگر را با انرژی هایی که از مردم در صفحات اینستاگرام خود می‌گیرند، قدری فراموش کردند و هرکدام صفحه اینستاگرام با سه الی چهارهزار عضو دارند.

*این جلسات زنده در بستر فضای مجازی به غیر از اینستاگرام در شبکه های دیگر هم نشر پیدا می‌کند؟

دوستان و علاقه مندان به نیروی هوایی در شبکه های دیگر هم منتشر می کنند، البته در شبکه یوتیوب هم این برنامه ها منتشر و در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد، چند وقت پیش برای مثال امیرنصیرزاده فرمانده وقت نیروی هوایی در حاشیه جلسه ای به من گفت که کار خوبی داری انجام می‌دهید و این کار باعث می‌شود که مردم این خلبان ها را بهتر بشناسند.

از زمانی که این برنامه های زنده پخش شد به نظرم بین افکار عمومی یک نگاه تازه تری ایجاد شد، تا یک دهه گذشته برای مثال تنها یک ویکی پدیا بود که کاربران برای دریافت اطلاعات مراجعه می کردند، اما این روزها می توان در قالب یک برنامه زنده در شبکه های اجتماعی و یا با جستجوی در اینترنت به راحتی سابقه مصاحبه ها و افراد گوناگون را پیدا کرد.

*برای اینکه موضوعات خاطرات مطرح شده در شبکه های اجتماعی ماندگارتر شود فکر و ایده ای داشتید که مکتوب شود؟

بله برنامه داریم با کمک دوستان محتواهای پخش شده در فضای مجازی را به صورت الکترونیکی ( پی دی اف ) در بیاوریم و در اختیار مخاطبان قرار دهیم، در حاضر در حدود ۴ هزار برنامه میزگرد و مصاحبه ضبط شده درآرشیو دارم.

*این کار را انفرادی انجام می دهید یا گروهی؟

تعدادی از دوستان من را در کار یاری می دهند و تعدادی از خلبان ها هم تا چندی پیش کمک می کردند و این روزها جوانان و دوستان علاقه مند به نیروی هوایی و البته خارج از این نیرو به من در کار کمک می کنند و همه آنهایی که با من همراه هستند، فعالیت هایی مانند هماهنگی با میهمانان برنامه های زنده و ساخت کلیپ های فضای مجازی را برای رضای خدا انجام می دهند.

* بازتاب این فعالیت شما بین خلبانان جوان نیروی هوایی چگونه بوده است؟
من زمانی که در مراسم های گوناگون بزرگداشت شهدای نیروی هوایی در ستاد نیرو و یا تشعییع جنازه برخی همکاران که از بین ما می روند، حضور پیدا می کنم، دوستان همه می‌گویند ما شبی نیست که برنامه های زنده شما را تماشا نکنیم و چه تجربه ای دارد به این افراد از این طریق به ویژه افراد جوان منتقل می شود.

عملیات ها، وضعیت های اضطراری، خاطرات و بسیاری از موارد را با هم در این برنامه های زنده بررسی می کنیم، گپ می‌زنیم، بحث و گفت و گوی دوستانه و حتی تخصصی داریم. جوانان نیروی هوایی پای کار هستند و این صحبت ها و برنامه ها را تماشا می کنند و می شنوند، چند نسل گوناگون از نیروهای نیروی هوایی با ما همراه می شوند، از قهرمانانی مانند فریدون ایزد ستا، بهمن فرقانی، فرج الله برات پور تا نسل پس از من و حتی جوانتر از من که بازنشسته شده اند همه پای کار هستند با هم در این برنامه های اینستاگرامی گپ و گفت داریم.

*یعنی یک ترکیبی از تجربه و آموزش است.
تجربه، آموزش، خاطره و توانمندی و البته یک نکته ظریفی دارد و آن هم اینکه برخی افراد جوان با خود می گویند شما این موضوعاتی که تعریف می‌کنید و می‌گویید ما وقتی می‌شنویم به خودمان می‌گوییم ما چی هستیم پس؟ ماچه کارکردیم؟ انگیزه ایجاد می‌ شود و تاثیرگذار است.

در بحث آموزش هم برای مثال جوانانی که علاقه مند به ورود به حرفه خلبانی هستند، می‌خواهند بدانند خلبانی چیست، امتحان و آزمون هایش چگونه است، پاسخ های خود را از طریق این برنامه ها دریافت

*جناب سرهنگ ! به نظر شما این روزها چه کاری باید بیشتر انجام شود تا خاطرات و ناگفته و به ویژه رشادت‌هایی که وجود داشته است، بهتر و بیشتر از طریق فضای مجازی به نسل جوان منتقل شود؟

من اعلام می کنم که همه ما دیر به فکر افتادیم، خیلی‌ها رفتند که کاش زمانی که بودند از آنها یاد شده بود، من این روزها کاری که می‌خواهم انجام بدهم این است که درباره افراد زنده صحبت کنیم، من این کار را دنبال می کنم، من زنده ها را آوردم مردم به آنها در فضای مجازی با پیام های خود قلب هدیه دادند، ما قلب به آنها هدیه دادیم ما یک کاری کردیم که مخاطبان فضای مجازی با هم در این فضا ارتباط خوبی داشته باشند.

*برای دریافت فایل متنی این مصاحبه در ماهنامه صف ارتش روی عنوان زیر کلیک کنید

گفت و گوی خلبان حمزه ای