کارشناسان و اساتید اقتصادی در گفت و گو با «آوای جامعه» تاکید کردند
آوای جامعه/گروه گزارش / علی البرزی
***********
«بیمارستان خیریه»، «مدرسه وقفی»، «درمانگاه موقوفه»، «ساختمان وقف شده» و صدها موسسه و مرکز فرهنگی -اجتماعی فعال در سطح شهر ظرفیت های اقتصادی عظیمی هستند که با توجه به یک سنت قدیمی و باورهای ریشه دار مذهبی برای گره گشایی از مشکلات و به پویایی رساندن جامعه ایجاد شده اند. ظرفیت هایی که اگر بگوییم در سال های گذشته آنظور که باید مورد توجه قرار نگرفته و از بسیاری از آنها غافل بوده ایم، سخن به گزاف نگفته ایم!
«وقف» که یکی از مصادیق ایثار به حساب می آید می تواند به عنوان یک قابلیت و ویژگی مردم نهاد در راستای ایجاد رفاه اجتماعی و توسعه اقتصادی به کار گرفته شود اما برای تحقق این آرمان تمرکز بر مدیریت صحیح، رشد و بهره وری و ساماندهی موقوفات اجتناب ناپذیر است.
این در حالی است که با توجه به نام گذاری سال از سوی رهبر انقلاب با عنوان «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» و تاکید ایشان براجرای برنامه های عملیاتی، در این باره حجت بر همگان تمام شده است که به منظور حفظ استقلال و ثبات کشور بر ظرفیت های داخلی متمرکز شوند.
به باور بسیاری از کارشناسان اقتصادی یکی ازاین داشته های مهم و ضروری همان سنت «وقف» است که نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور و مقاومتی شدن اقتصاد دارد.
*وقف و احیای ظرفیت ها
محور اصلی اقتصاد مقاومتی بر درون زایی استوار است و وقف به عنوان گام اول خودکفایی به نوعی شاه بیت اقتصاد مقاومتی به حساب می آید چرا که می تواند با احیای ظرفیت هایی که کمتر مدنظر بوده برای توسعه اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.
در شرایط فعلی جامعه که رکود بر فعالیت های گوناگون اقتصادی چنبره زده است می توان روی قابلیت های سنت وقف حساب ویژه ای باز کرد و بدون توجه به وام بانکی و یا تن دادن به بروکراسی های پیچیده اداری، از موقوفات موجود و یا وقف مکان های جدید به عنوان انگیزه و ظرفیتی اقتصادی برای راه اندازی واحدهای کوچک و بزرگ در عرصه های کشاورزی، دامپروری و صنعت استفاده کرد.
* ظرفیتی که جایگزین ندارد
یکی از نکات قابل توجه در این باره زنده نگهداشتن فرهنگ وقف است، این سنت حسنه چنانچه در بین تجار و بازرگانان و افرادی که از تمکن مالی مناسب برخوردار هستند پویا باقی بماند می تواند اهداف اقتصادی و مزایای وقف در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم آورد، این موضوعی است که “احمد معتمدی” کارشناس اقتصادی درباره آسیب شناسی وقف در گفت و گو با «آوای جامعه» به آن اشاره کرد و اظهارداشت: وقف در اقتصاد به عنوان اقدامی مطرح است که جنبه نیکوکاری دارد و جایگزینی برای آن نمی توان در نظر گرفت.
به باور “معتمدی” موازی کاری ها و فعالیت های چند شرکت و نهاد گوناگون در کنار سازمان اوقاف باعث شده از ضرورت انجام وقف در نگاه افراد خیر کاسته شود چرا که این افراد تشکیل شرکت های سازماندهی شده را متولی این کار تلقی کرده و گمان می کنند با وجود چنین نهادهایی نیازی به انجام وقف به صورت شخصی وجود ندارد.
*احیای شیوه های سنتی
وی با تاکید بر حفظ فرهنگ وقف به شیوه سنتی خاطرنشان کرد: در حال حاضر شرایطی ایجاد شده که وقف از حالت سنتی خارج شده و افراد متمول کمتر دست به انجام وقف می زنند. بر این اساس لازم است باز تعریف وقف به شیوه سنتی در دستور کار قرار گیرد تا این اقدام عام المنفعه گره گشای مشکلات اقتصادی و در راستای اقتصاد مقاوتی باشد.
*باز توزیع ثروت
از دیگر نکات قابل توجه درباره نقش آفرینی وقف در محقق شدن اهداف اقتصاد مقاومتی مردمی بودن موقوفات و تاثیر آن در توزیع ثروت است، این موضوع که بسیاری از کارشناسان اقتصادی هم بر آن تاکید دارند می تواند زنگار چرخ دنده های صنعت را از بین برده و حرکت اقتصاد را روان تر کند.
همواره در فعالیت های خرد و کلان اقتصادی چشم افراد به دست دولت است که با در نظر گرفتن تسهیلات و یا امکانات خاصی مسیر سرمایه گذارن را هموار تر کند اما شرایطی را در نظر بگیرید که اهدای یک قطعه زمین و یا وقف یک ملک انگیزه تاسیس یک بنگاه اقتصادی شود و زمینه اشتغال جوانان را با ایفای نقش بازتوزیع ثروت در جامعه فراهم آورد.
این ویژگی که نشات گرفته از ظرفیت مردمی بودن وقف است سهم دولت را در اقتصاد کاهش داده و مسیر دستیابی به اقتصاد مقاومتی را هموارتر خواهد کرد.
*هویت بخشی حقوقی به فعالیت های اقتصادی
جالب اینجاست که حتی مباحثی مانند تغییر مالکیت ها و یا تمایز بین اختیارات شخصیت های حقیقی و حقوقی هم می تواند بر ثبات یک فعالیت اقتصادی و یا برنامه ریزی برای تداوم آن تاثیرگذار باشد. بر این اساس یکی از اقداماتی که می تواند به عنوان ضمانت بقای فعالیت های اقتصادی به حساب آید سنت وقف است، “علی تهرانی فرد ” کارشناس اقتصادی دراین باره به «آوای جامعه» خاطرنشان کرد : بسیاری از بنگاه های اقتصادی پس از فوت مالک دچار تزلزل می شود اما تاریخی ترین اقدامی که به فعالیت های اقتصادی هویت حقوقی می بخشد وقف است.
*اقدامی متناسب با نیاز جامعه
« نگاه خیران همواره به خلاءها و مشکلات اجتماعی موجود است و با انگیزه رفع مشکلات اقدام به اهدای موقوفات می کنند». تهرانی با بیان این مطلب اظهارداشت: شخص واقف با سنجش نیاز جامعه این کار را انجام می دهد بنابراین وقف در اقتصاد مقاومتی دارای نقش تعین کننده ای است چرا که در توزیع بهینه دارایی ها، امکانات و یکنواخت سازی اقتصاد کشور موثر است.
بنابراظهارت این کارشناس اقتصادی در حال حاضر کشورهای غربی هم با فرهنگ و ادبیات خود به سمت این مقوله روی آورده اند یعنی با استفاده از راهکارهایی افراد حساس و آسیب پذیر را در بهره مندی از سرمایه های موجود شریک می کنند.
وی با اشاره به نقش کلیدی وقف در ایجاد ثبات و تحقق اقتصاد مقاومتی افزود: املاک وقفی هزاران سال با هدفی مشخص در اختیار بهره برداران قرار گفته است و همین ثبات مالکیت می تواند به عنوان مهمترین عامل برنامه ریزی بلند مدت مدنظر قرار گیرد تا با اتکا به سرمایه های داخلی زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم آورد.
*ایجاد ستاد اقتصاد خرد در سازمان اوقاف
ضرورت تشکیل ستاد اقتصاد خرد در سازمان اوقاف هم یکی دیگر از موضوعاتی است که مورد تاکید این کارشناس اقتصادی قرار گرفته است. وی با اشاره به نقش تعیین کننده و موثر وقف در اقتصاد مقاومتی یادآورشد: سازمان اوقاف باید یکی از پیشرفته ترین ستادهای اقتصاد خرد را دارا باشد تا با مدیریت اقتصاد بنگاه داری با روش های مدیریتی مطلوب بتواند زمینه بهره برداری از نیت های ملی خیرخواهانه و ارزشی را فراهم آورد.
*سازمان اوقاف و اقتصاد مقاومتی
فراموش نکنیم، تاثیرگذاری وقف در شرایط اقتصادی کشور و بهره گیری از موقوفات به منظور مقاوم سازی اقتصاد زمانی محقق خواهد شد که سکان اداره امور در دست مدیریتی واحد قرار گیرد و نهادی مانند سازمان اوقاف و امور خیریه ترویج فرهنگ وقف، افزایش بهره وری موقوفات و احیا و ساماندهی آنها را در دستور کار قرار دهد.
براین اساس سازمان اوقاف یکی از نهاد هایی است که نه تنها در ایجاد زیرساخت های اقتصاد مقاومتی نقش دارد بلکه می تواند در سطح برنامه ریزی و تدوین سیاست های اقتصادی نیز وارد عمل شود.
همچنین بهره گیری از ظرفیت های ترویجی و تبلیغی مانند برگزاری برنامه های گوناگون فرهنگی و مذهبی در امامزادگان و بقاع متبرکه کشور نیز یکی دیگر از ظرفیت هایی است که در اختیار این سازمان قرار دارد می توان برای تبلیغ فرهنگ وقف از آن بهره جست. / انتهای مطلب
*********
*هشدار مهم : برداشت و نقل مطالب اختصاصی سایت” آوای جامعه” بدون ذکر منبع مجاز نیست و در صورت مشاهده نه تنها پیگرد قانونی دارد ، بلکه از طریق شبکه های اجتماعی هم به صورت گسترده برای مخاطبان اطلاع رسانی می شود ( از اینکه این موضوع را رعایت می کنید متشکریم)
دریافت فایل
نظر شما (0)