به گزارش ایسنا،  هوشیار بودن یعنی مراقب بودن، گوش به زنگ بودن، زندگی کردن در لحظه حال، حفظ و ارتقای سلامت، سرعت در درک وضعیت‌های مختلف و واکنش به موقع. افراد هوشیار معمولا چالش‌ها و مشکلات زندگی را سریع‌تر از دیگران درک و مدیریت می‌کنند و اجازه نمی‌دهند دشواری‌های زندگی بر آرامش درونی آنها چیره شود و شادی و نشاط‌شان را مخدوش کند.

آنها می‌دانند که برای حفظ هوشیاری ذهنی خود به تمرین نیاز دارند؛ درست به همان شکلی که بدن برای حفظ آمادگی و سلامت خود به تحرک و فعالیت نیاز دارد. آنها مطالعه می‌کنند، هرگز از یادگیری درباره ایده‌ها و شیوه‌های جدید انجام کارها دست نمی‌کشند. آنها سلامت ذهن و روان خود را به این شیوه تقویت می‌کنند. همچنین از روابط فردی معمولا رضایت‌بخشی بهره‌مندند و اهداف واقع‌بینانه‌ای برای خود تعیین می‌کنند. البته تجربیات زندگی آنها همیشه مثبت و خوشایند نیست؛ با این حال، آنها می‌دانند که حتی از تجربیات ناخوشایندشان نیز چگونه درس بگیرند تا به خوبی از پس مشکلات زندگی برآیند.

ما برای انجام فعالیت‌های طبیعی خود در زندگی روزمره به سلامت اعصاب و روان نیازمندیم. سلامت روان به ما کمک می‌کند با دوستان و خانواده خود رابطه سالم و اثربخشی برقرار کنیم، در محل کار و مدرسه عملکرد مطلوبی داشته باشیم و در سایر فعالیت‌های مهم زندگی خود نیز کامیاب باشیم. برای حفظ و ارتقای سلامت روان، بایدها و نبایدهای متعددی را باید مد نظر قرار داد.

بر همین اساس هفت توصیه عملگرایانه که می‌تواند به حفظ و ارتقای سلامت روان منجر شود، عبارتند از:

۱- ورزش کردن و فعالیت بدنی که بدن را نیرومند و کارآمد می‌کند.

۲- آموختن مهارت‌های تازه

فعالیت ذهنی نیز ذهن را توانمند و هوشیار می‌کند. برای هوشیارسازی ذهن خود بهتر است ذهن‌تان را به فراگیری مهارت‌های تازه مشغول کنید. این چالش می‌تواند به رشد و تکامل ذهنی کمک کند. فعالیت ذهنی باعث می‌شود ارتباطات جدیدی بین سلول‌های عصبی موجود در مغزتان شکل گیرد؛ ارتباطاتی که کمک می‌کنند اطلاعاتی را که در طول روز به هر شکلی دریافت می‌کنید، راحت‌تر ذخیره و بازیابی کنید. باید توجه کرد که با افزایش سن، نیاز به چالش‌های ذهنی برای حفظ و ارتقای سلامت روان افزایش می‌یابد.

برخی ایده‌ها می‌توانند به شما کمک کنند ذهن خود را به چالش بکشید؛ یک زبان خارجی بیاموزید، نحوه نواختن یک ساز را آموزش ببینید و تمرین کنید، شغل‌تان را عوض کنید یا مشغولیت جدیدی برای خودتان دست و پا کنید، تفریح یا سرگرمی جدیدی مثل یوگا، نویسندگی یا نقاشی را شروع کنید، برای کمک به دیگران داوطلب شوید، در کلاس دلخواه‌تان نام‌نویسی کنید، همیشه خودتان را یک دانش‌آموز مادام‌العمر بدانید و در هر سن و سالی که هستید، مشتاق یادگیری مطالب جدید باشید. برای این که ذهن‌تان را فعال و هوشیار نگه دارید، باید بیشتر مطالعه کنید.

۳–خوب و آسوده بخوابید

به تمام اعضای بدن‌تان، به ویژه به مغزتان اجازه دهید به قدر کافی استراحت کند. خواب کافی فواید جسمانی و روانی متعددی دارد. در طول خواب، جسم و ذهن ما به استراحت می‌پردازد و تجدید قوا می‌کند. کمبود خواب می‌تواند به اختلال حافظه منجر شود. برای بهبود وضعیت خواب شبانه‌تان باید مدت زمان استراحت روزانه‌تان را کم کنید و دست‌کم چند ساعت قبل از خواب، نوشیدنی‌های کافئین‌دار ننوشید. توصیه‌های ساده و اثربخش دیگری نیز در این زمینه وجود دارند مانند دوش آب گرم، گوش دادن به یک موسیقی ملایم و آرام‌سازی ذهن قبل از خواب.

۴-از سختی‌های زندگی نترسید

از سختی‌های زندگی نترسید. یکی از جنبه‌های مهم سلامت، سالم ماندن در شرایطی است که زندگی سخت می‌شود. برخی از مردم توان رویاررویی با مشکلات را ندارند و قادر نیستند از پس مشکلات زندگی برآیند. چنین افرادی ممکن است در شرایط سخت زندگی، به رفتارهای ناسالمی مانند مصرف مواد مخدر روی آورند و به تدریج به دام اعتیاد افتند. منظور از اعتیاد به مواد مخدر، احساس نیاز به مصرف مداوم مواد است.

بیشتر معتادان کسانی هستند که توان حل و فصل مشکلات زندگی خود را نداشته‌اند و در شرایط سخت زندگی به مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی پناه برده‌اند و حال با وجود تبعات سنگین و زیان‌باری که اعتیاد برای خود و اطرافیان‌شان داشته، قادر به ترک مخدر یا الکل نیستند.

۵–از سیگار، مواد مخدر و الکل دوری کنید

از سیگار، مواد مخدر و الکل دوری کنید. مصرف سیگار، مواد مخدر و مشروبات الکلی باعث افت توان ذهنی می‌شود و توانایی‌های ادراکی و قضاوتی را کاهش می‌دهد. الکل بر بخش‌های مختلف مغز تأثیر می‌گذارد. حساس‌ترین سلول‌های مغزی در مواجهه با الکل، سلول‌های مرتبط با حافظه، تمرکز، خواب، هماهنگی و قضاوت هستند. الکل به حافظه بلندمدت آسیب وارد می‌کند. سیگار نیز سطح اکسیژن مورد نیاز مغز را کاهش می‌دهد. این در حالی است که اکسیژن کافی برای سلامت و فعالیت مطلوب مغز ضرورت دارد.

۶-روابط اجتماعی خود را تقویت کنید

روابط اجتماعی خود را تقویت کنید. برخورداری از یک زندگی اجتماعی فعال می‌تواند به حفظ و ارتقای سلامت روان کمک کند، احساس خود ارزشمندی به وجود آورد و در بلندمدت به حفظ و ارتقای عملکرد حافظه و قوای ادراکی منجر شود. در میان بزرگسالان، آنهایی که زندگی اجتماعی فعال‌تری دارند، کمتر دچار آلزایمر می‌شوند. ایجاد و حفظ روابط اجتماعی مستلزم توجه، تلاش و هوشیاری است و همه این موارد می‌توانند به سلامت حافظه کمک کنند. افرادی که بیشتر درگیر تعاملات اجتماعی می‌شوند، معمولا سالم‌تر، امیدوارتر و شاداب‌ترند.

۷- استرس‌های خود را مدیریت کنید

وقتی دچار استرس می‌شوید، مغز شما هورمون‌هایی ترشح می‌کند که اگر بدن‌تان چند روز در معرض آن هورمون‌ها باشد، مغزتان آسیب خواهد دید. استرس در صورتی که به خوبی مهار و مدیریت نشود، مزمن می‌شود و می‌تواند سطح شادی و نشاط درونی شما را به شکل محسوسی کاهش دهد و حتی به احساس افسردگی منجر شده و عملکرد حافظه را مختل کند.

بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقاء سلامت وزارت بهداشت، برخی راهکارهای ساده می‌تواند به شما کمک کند استرس خود را مدیریت کرده، شادی و نشاط درونی خود را حفظ  کنید و از ابتلا به افسردگی جلوگیری کنید.  ساده گرفتن زندگی، ورزش کردن، ایجاد تعادل بین کار و تفریح و استراحت، نوشتن، آرام‌سازی ذهن و بدن  اموری هستند که می‌توانند به شما در مدیریت استرس‌های روزمره کمک کنند.