مدیر عامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در نشست خبری دوازدهمین دوره مسابقات بین‌المللی رباتیک و هوش مصنوعی فیراکاپ آزاد ایران ۲۰۲۵، از تأسیس کانون علوم و فناوری‌های نوین ایران و راه‌اندازی پنج قطب علمی کودک و نوجوان در کشور خبر داد و گفت: کانون تلاش دارد با تمرکز بر علوم نوپدید، همچون هوش مصنوعی و رباتیک، جریان‌ساز آموزش علمی برای کودکان و نوجوانان باشد.

به گزارش آموزش و پرورش آوای جامعه حامد علامتی  گفت: این دوره از مسابقات بین‌المللی رباتیک و هوش مصنوعی به میزبانی کانون برگزار می‌شود، در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که نقشه‌ راه جمهوری اسلامی در چهل سال دوم است، یکی از برجسته‌ترین توصیه‌ها، سرآمد شدن ایران در حوزه علم و پژوهش است. این موضوع در مبانی دینی ما نیز مورد تأکید قرار گرفته است، چرا که با تسلط بر علم، ثروت نیز حاصل می‌شود. در اسناد بالادستی کشور، همچون نقشه جامع علمی، بسترهای خوبی برای حرکت در این مسیر فراهم شده است.

وی افزود: در حوزه کودک و نوجوان نیز سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، توجه ویژه‌ای به علم و فناوری دارد. یکی از ساحت‌های تربیتی مورد تأکید در این سند، تربیت علمی و فناورانه دانش‌آموز ایرانی است. از دو سال گذشته، این سؤال در کانون مطرح شد که ما چه نقشی می‌توانیم در این مسیر ایفا کنیم. فعالیت‌های علمی در کانون موضوعی جدید نیست؛ بیش از دو دهه است که در زمینه‌هایی چون زیست‌شناسی و نجوم فعال هستیم، اما در دو سال اخیر، تمرکز ما بر آموزش و ترویج علم برای کودکان بوده است.

علامتی اظهار داشت:  سال گذشته، برای نخستین ‌بار در تاریخ کانون، موفق به کسب جایزه ترویج علم شدیم؛ دستاوردی که نشان‌دهنده نقش محوری کانون در این حوزه است. ما از تجربه‌های گذشته، بهره گرفتیم و با کمک متخصصان، اتاق ایده‌ها را تشکیل دادیم. در نهایت، طرح تأسیس «کانون علوم و فناوری‌های نوین ایران» تصویب و ابلاغ شد. این کانون، در روزهای پایانی سال گذشته با حضور وزیر آموزش ‌و پرورش افتتاح شد و گام بلندی در مسیر علمی کانون برداشتیم.

گام بلند کانون برای ورود کودکان به علوم نوپدید

وی تصریح کرد: پیش‌تر تمرکز فعالیت‌های کانون بر فرهنگ، هنر و ادبیات بود و همچنان نیز ادامه خواهد داشت، اما نیاز امروز کودکان و نوجوانان، آشنایی با علوم نوپدیدی مانند هوش مصنوعی، رباتیک و نانو است. بنابراین، ما تمام ظرفیت‌های علمی کشور را برای آموزش عمومی در این حوزه به کار خواهیم گرفت. نقشه راهی تنظیم شده که با حضور وزیر آموزش‌وپرورش از آن رونمایی شد.

مدیرعامل کانون با اشاره به ساختار جدید کانون علوم و فناوری‌های نوین گفت: در این مرکز، فعالیت‌های آموزشی، ترویجی، پژوهشی و علمی با هدف کشف و پرورش استعدادها دنبال می‌شود. نقش تولی‌گرایانه‌ای برای آن در نظر گرفته شده و در گام نخست، ۵ قطب علمی کودک و نوجوان در استان‌های تهران، زنجان، هرمزگان، لرستان و اصفهان فعال خواهند شد. این استان‌ها با هدف ایجاد توازن میان مناطق برخوردار و کم‌برخوردار انتخاب شده‌اند.

وی افزود: قصد ما ایجاد ساختار اداری جدید نیست، بلکه هدف، ارائه خدمات آموزشی در حوزه علوم نوپدید است. همچنین، درصدد شکل‌گیری یک جریان علمی هستیم تا کودکان و نوجوانان بتوانند به‌طور جدی وارد این عرصه شوند. پیش‌شماره یک مجله علمی برای نوجوانان نیز تولید شده که امیدواریم به‌زودی منتشر شود.

علامتی با تأکید بر رویکرد تولی‌گرایانه کانون در حوزه کودک و نوجوان، گفت: در زمینه اسباب‌بازی نیز با همین رویکرد، بیش از ۱۲۰ تولیدکننده داخلی را وارد میدان کردیم، شاخصه‌های تولید ارائه دادیم و با اعطای تسهیلات، زمینه تولید هزاران اسباب‌بازی را فراهم آوردیم. در حوزه کتاب نیز با رویکردی غیررقابتی، آثار ناشران مختلف را برای کتاب‌خانه‌های کانون تهیه کردیم. اکنون نوبت به حوزه علم و فناوری رسیده است و تلاش داریم از ظرفیت‌های مردمی و نهادهای بیرونی بهره ببریم.

وی خاطرنشان کرد:  رباتیک و هوش مصنوعی از حوزه‌هایی است که با استقبال خوبی مواجه شده و در بُعد عمق‌بخشی و حضور جهانی نیز برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده است. پیش‌تر با نات‌کاپ و دانشگاه شریف همکاری داشتیم و اکنون با تمرکز بیشتر، کمیته ملی رباتیک ایران (فیرا) مجری این رویداد است و کانون علوم و فناوری‌های نوین نیز به‌عنوان نهاد همراه و تولی‌گر در کنار آن قرار گرفته است.

علامتی خاطرنشان کرد: هدف نهایی ما، سودمندی این همکاری‌ها برای کودکان و نوجوانان ایرانی است. درخواست من از مسئولان فیرا این است که علاوه بر برنامه‌ریزی برای نوجوانان، برای خانواده‌ها نیز برنامه‌هایی در نظر بگیرند، چراکه خانواده، مدرسه و محیط پیرامونی نقش مهمی در تربیت علمی کودکان دارند.

دبیر مسابقات در پایان از برپایی یک نمایشگاه تخصصی در حاشیه مسابقات خبر داد و گفت: در این دوره ۷۰ طرح ارائه شده‌اند. تلاش کردیم تا با همکاری با اکوسیستم نوآوری کشور، بستری فراهم شود که طرح‌ها و ایده‌ها پرورش یابند و امکان جذب سرمایه‌گذاری برای آن‌ها فراهم شود. بازدید از این نمایشگاه برای عموم آزاد است و علاقه‌مندان می‌توانند از آخرین دستاوردها بازدید کنند.

در پایان نشست، فرهاد فلاح، معاون فرهنگی کانون پرورش فکری نیز گفت: کانون با سه تیم در این رویداد حضور دارد؛ دو تیم نوجوان و یک تیم از اعضای ارشد کانون که نقطه اتصال کانون با فیراکاپ هستند و به نظر می‌رسد شاهد اتفاق‌های خوبی در این زمینه باشیم.

همچنین سروش صادق‌نژاد، دبیر این دوره از مسابقات توضیح داد: امسال از میان ۵۱۳ گروه، ۴۷۶ تیم موفق به راهیابی به رقابت‌ها شدند و یک نمایشگاه تخصصی نیز در حاشیه مسابقه‌ها برگزار می‌شود که در آن ۷۰ طرح ارائه شده‌ است.

گفتنی است، در پایان نشست، فرهاد فلاح، معاون فرهنگی کانون پرورش فکری نیز گفت: کانون با سه تیم در این رویداد حضور دارد؛ دو تیم نوجوان و یک تیم از اعضای ارشد کانون که نقطه اتصال کانون با فیراکاپ هستند و به نظر می‌رسد شاهد اتفاق‌های خوبی در این زمینه باشیم.

این مسابقات از تاریخ ۲۶ تا ۲۹ فروردین ۱۴۰۴ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران برگرار می‌شود و حضور عموم علاقه‌مندان در آن آزاد است.