آوای جامعه / گروه یادداشت / علی البرزی

در یکی از فیلم های منتشر شده در شبکه های اجتماعی مربوط به گزارش رسانه ملی از وضعیت این روزهای بازار، فروشنده جوان برنج درجه چندم را با آرم و عنوان برنج درجه یک هاشمی، با قیمت برنج ایرانی به مشتری می‌فروشد، زمانی که گزارشگر صدا و سیما می‌پرسد چرا این کار را می کنید؟ با خونسردی و خنده می‌گوید: «مگه پژو آردی واقعاً پژو آردیه؟ موتور پیکان داره!»

درسته که وضعیت بازار خوب نیست، دخل و خرج ها با هم نمی‌خواند، فشار های بیرونی و البته ناکارآمدی درونی در حوزه نظارت هم در بخش هایی مشاهده می شود، فعالیت بازار کندتر از گذشته و فشار اقتصادی روی شانه های مردم سنگین تر از گذشته است اما در این میان قرار نیست وجدان‌ خود را هم بفروشیم.

قرار نیست دروغ را رنگ کنیم و به اسم زرنگی جا بزنیم، قرار نیست رفاقت، انصاف و انسانیت را قربانی سود و نفع شخصی کنیم، یادش بخیر قدیمی‌ ها می‌گفتند: «کاسب حبیب خداست» اما انگار این روزها از یاد برخی از کاسب ها رفته که «کاسب حبیب خداست» نه «حریف مردم!»

کاسب‌ های قدیمی بر این باور بودند که اگر پیمانه را کم بزاری، قحطی می‌آید، باور داشتند که برکت در حق‌الناس است و همیشه سنگ ترازویشان به نفع مشتری سنگین تر بود، معتقد بودند اگر حق مردم را کم بزاری رضایت خدا را از دست می دهی.

قدیمی ها به خوبی می دانستند که در حساب و کتاب زندگی همه‌ چیز با عدد و رقم جمع نمی‌شود، گاهی باید دلت صاف باشد تا خدا خودش برکت را برای زندگی بنویسد، قدیمی ها یک باوری داشتند که به واقع درست بود، آنها معتقد بودند که در زندگی بعضی چیزها را دل پاک می کند نه چرتکه و ماشین حساب!

این روزها انگار سود جای صداقت را گرفته، جیب‌ها پر می‌شود، اما دل‌ها خالی‌تر از همیشه‌اند، برخی فروشنده ها برای فروش کالای خود به هر ترفندی دست می زنند، مشتری به ناچار جنس را تهیه می کند، سکوت می‌کند و البته ناظر هم بی‌تفاوت تر از گذشته از کنار موضوع می‌گذرد و این چرخه ادامه دارد.

البته نباید همه را به یک چشم دید، هنوز هم آدم‌هایی هستند که با وجدان، با انصاف و با لبخند برای لقمه ای نان تلاش می کنند، آدم‌هایی که شاید جیبشان پر نباشد اما شب با دل راحت می‌خوابند، چون می‌دانند به کسی ظلم نکرده‌اند و هوای هموطن خود را داشته اند.

زندگی در این روزگار اگر سخت شده است اما هنوز به همین دل‌های پاک می‌چرخد، به همان‌هایی که هنوز وقتی مشتری کم می‌آورد، می‌گویند: بقیه‌ش مهم نیست خدا بزرگه، همان‌هایی که هنوز باور دارند روزی و برکت انسان دست خداست.

فراموش نکنیم اگر در روزگار سخت اقتصادی وجدانمان را نفروختیم، اگر در تنگدستی دست هم را گرفتیم، اگر در سختی دلی را نشکستیم، آن‌ زمان است که هنوز زنده‌ایم، نه تنها به اسم بلکه به رسم انسان بودن، بی شک همین که هوای همدیگر را در شرایط سخت اقتصادی داشته باشیم و همین مهربانی‌ های کوچک بزرگ‌ترین سرمایه‌ی ما در این روزگار بی‌رحم است.