آوای جامعه / گروه گزارش / علی البرزی

بررسی تعدادی از فیلم ها و تصاویر در فضای مجازی و همچنین واکاوی اعترافات متهمانی که توسط مراجع رسمی دستگیر شده اند، نشان می دهد بیشتر ایده ها و طرح های فیلم های دوربین مخفی بر پایه ایجاد ترس، اضطراب، کارهای عجیب و چه بسا غیر اخلاقی ساخته شده است

آسیب‌ های ناشی از شبکه های اجتماعی تمامی ندارد و هر از چند گاهی شاهد رونمایی از ناهنجاری تازه ای هستیم، چندی است برخی برای کسب شهرت و البته در کنار آن درآمدهای بادآورده به شگردهایی برای اذیت و مزاحمت برای مردم و به ویژه زنان و دختران جامعه متوسل شده‌اند!

در این روش ها مزاحمان، آسایش، امنیت روانی و حتی در مواردی امنیت اخلاقی جامعه را مورد هدف قرار می ‌دهند، این در حالی است که به باور کارشناسان این نوع از ناهنجاری‌های اجتماعی – به دلیل نبود ضوابط و قوانین دقیق و به روز برای تولید و انتشار یک فیلم، تصویر و یا صوت در فضای مجازی- به صورت خزنده در حال افزایش است.

شاید شما هم در زمان استفاده از فضای مجازی به ویژه در شبکه اجتماعی اینستاگرام با پست ها و فیلم هایی مواجه شده اید که در دیالوگ های روزانه مردم به «دوربین مخفی» و یا «چالش های اینستاگرامی» شهرت دارند!

برای بسیاری از ما شاید چند دقیقه تماشای اینگونه برنامه ها همراه با لبخند و شادی همراه باشد، اما شوربختانه این که سرانجام تعدادی از این تولیدات فضای مجازی تحت عنوان «دوربین مخفی» علاوه بر قبح شکنی ها، باعث ایجاد نارضایتی، نزاع های خیابانی و طرح شکایت های گوناگون مردم در مراجع قضائی و حتی بازداشت تعدادی از تهیه کنندگان این نوع از برنامه ها شده است.

*ساخت فیلم ها با چاشنی ترساندن مردم!

بررسی تعدادی از اینگونه فیلم ها در فضای مجازی و همچنین واکاوی اعترافات متهمانی که توسط مراجع رسمی دستگیر شده اند، نشان می دهد بیشتر ایده ها و طرح های فیلم های دوربین مخفی بر پایه ایجاد ترس، اضطراب، کارهای عجیب و چه بسا غیر اخلاقی ساخته شده است، فیلم هایی با موضوع پرتاب خامه به صورت مردم در پله های برقی، ترساندن با خودکشی ساختگی و مواردی دیگر که باعث نارضایتی هایی برای شهروندان و کاربران فضای مجازی شده است، البته مواردی دیگری هم در اینگونه فیلم ها و چالش های اینستاگرامی مشاهده می شود که پا را از حریم اخلاق اجتماعی و عفت عمومی فراتر گذاشته اند که به دلیل رعایت اخلاق و احترام مخاطبان محترم نمی توان به صورت شفاف به آن ها در این گزارش اشاره کرد!

همچنان که در یکی از فیلم های دوربین مخفی پسر جوان با سری تراشیده، آهسته پشت سر عابران پیاده می ایستد و ناگهان با فریاد بلند و عجیب باعث ترس و دلهره شهروند می شود، همزمان دوست دیگرش در حال فیلم برداری از صحنه است.

این پسر جوان که به دلیل شکایت های مردمی توسط پلیس فتا دستگیر شده، در اعترافات خود گفته است: « مردم با شنیدن صدا می‌ترسیدند، برمی گشتند تا ببیند منبع این صدای وحشتناک چه شخصی است و کجاست، بعد که چشمشان به چهره من می‌افتاد، عصبانیتشان تبدیل به خنده می‌شد! صورتم شبیه کاریکاتور است و سرم کچل و مردم با دیدن رفتار من فکر می‌ کردند دیوانه‌ ام و با این روش ۶۰ فیلم گرفتم و نیم میلیون کاربر جدید جذب کردم!»

*پلیس : قاطعانه برخورد می کنیم

در همین باره رئیس پلیس فتا تهران بزرگ گفته است: « اجرای طرح ارتقاء امنیت روانی در فضای مجازی و برخورد با عاملان آزار و مزاحمت شهروندان به بهانه دوربین مخفی و چالش‌های اینستاگرامی آغاز شده است.»

بنابر اظهارات سردار داود معظمی گودرزی، به تازگی در رصد های انجام شده و گزارش های مکرر مردم مشخص شد افرادی فرصت‌ طلب برای مطرح شدن و جذب دنبال‌ کننده در فضای مجازی با عناوین گوناگون از جمله ساخت دوربین مخفی و ویدیوهای چالشی برای شهروندان ایجاد مزاحمت می‌کنند و در موارد بسیاری نیز این مزاحمت‌ ها تبدیل به درگیری‌های خیابانی می‌شود.

رئیس پلیس فتا پایتخت خاطرنشان کرد: پس از تحقیقات اولیه بیش از ۴۰ نفر در این باره شناسایی و در چرخه رسیدگی قرار گرفتند و پس از تشریفات قضایی همه این افراد به پلیس فتا احضار و صفحات کاربری آنها مسدود شد.

سردار معظمی گودرزی با اشاره به اینکه این افراد در مجموع بیش از ۵ میلیون نفر دنبال‌ کننده داشتند، تاکید کرد: پلیس فتا با افرادی که بدون هیچ خط قرمزی و تنها برای دیده شدن و جذب دنبال‌کننده بیشتر آرامش و امنیت روانی شهروندان را برهم بزنند، براساس قانون و به شدت برخورد خواهد کرد و اجازه نخواهد داد فرصت‌ طلبان مجازی به هر بهانه‌ای مردم عزیز کشورمان را بازیچه اهداف شوم خود قرار دهند.

*شکایت داشته باشید، پیگیری می‌شود

اما به گفته احمد اسفندیاری استاد دانشگاه و کارشناس حقوقی، این نوع از فیلم ها و تولیدات فضای مجازی که مستقیم با امنیت روانی مردم ارتباط دارد ، در بسیاری از موارد مصداق بارز مزاحمت‌ عمومی و به راحتی قابل پیگیری است و می‌توان برای مقابله با اینگونه مزاحمت‌ ها اقدام کرد.

اسفندیاری ضمن تشریح این راهکارها به « آوای جامعه » می‌گوید: زمانی که یک شهروند در خیابان و یا محل کار به بهانه ساخت دوربین مخفی و یا چالش های فضای مجازی بدون کسب رضایت قبل از تولید محتوا مورد اذیت و آزار و یا ترس و اضطراب قرار می گیرد، قابلیت پیگیری حقوقی و قضائی دارد، نکته مهم در بررسی پرونده های شکایت ها در اینگونه موارد این است که سازندگان این فیلم ها برای جذابیت بیشتر به روش هایی متوسل می شوند که شهروندان در یک موقعیت ناگهانی و استرس آور قرار می گیرند و این روش خود از لحاظ قانونی قابلیت پیگیری دارد.

این کارشناس حقوقی با اشاره به اینکه برخی از قوانین مرتبط با فعالیت در شبکه های اجتماعی باید به روز رسانی و منطبق با شرایط روز جامعه باشد، می افزاید: نمی توان منکر نقش شبکه های اجتماعی در زندگی روزمره مردم و حتی کسب و کار ها بود اما این موضوع نباید باعث شود تا از آسیب رها شدن فضای مجازی و نبود ضوابط درست برای تهیه و تولید محتواهای گوناگون غفلت کرد.

وی تصریح می کند: هر چند در حال حاضر اینگونه از مزاحمت‌های نوپدید «دوربین مخفی و چالش های اینستاگرامی » براساس آمارها در سطح پایینی نسبت به جرائم دیگر قرار دارد اما باید مواظب بود و خانواده‌ها باید نسبت به آگاه سازی نوجوانان و جوانان نسبت به اینگونه از آسیب ها اقدام کنند و هوشیار باشند، چرا که براساس شواهد موجود در برخی از موارد سازندگان این نوع تولیدات غیر قانونی که توسط دستگاه پلیس و دستگاه قضائی احضار شده اند، رده سنی نوجوان و جوان بوده اند.