همزمان با بررسی باستان‌ شناختی محدوده جغرافیایی بخش ریز شهرستان جَم استان بوشهر، ده‌ها اثر و محوطه باستان‌شناختی به ویژه مربوط به دوره ساسانی تا سده‌های میانی اسلام شناسایی شده است.

به گزارش گروه گردشگری و میراث فرهنگی آوای جامعه ، فضل‌الله محمدزاده سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: بررسی باستان‌شناختی بخش ریز شهرستان جَم (استان بوشهر) با مجوز پژوهشگاه با همکاری و مشارکت شرکت پالایش گاز فجر جَم در حال انجام است.

این باستان‌ شناس با بیان‌اینکه بخش ریز با مساحت ۶۶۸ کیلومتر مربع در محدوده جنوب شرقی استان بوشهر قرار دارد تصریح‌ کرد: این بخش از سمت غرب به شهرستان دَیِّر، از سمت جنوب غرب به شهرستان کنگان، از سمت شمال غرب به شهرستان دشتی در استان بوشهر و از سمت شمال به شهرستان فراشبند در استان فارس منتهی می‌شود و بخش مورد اشاره از دو شهر ریز و انارستان و ۲۲ روستا تشکیل شده است.

وی افزود: نظر به اهمیت بالای پیمایش صحیح و هدفمند منطقه مورد بررسی در شناسایی هر چه بیشتر آثار و محوطه‌ها برای کسب درکی صحیح از تحولات باستان‌شناختی، مناطقی نظیر کوهپایه‌ها، دشت‌های میان‌کوهی، نواحی حاشیه رودخانه ریز، نواحی پیرامونی رودخانه‌های فصلی، چشمه‌های کوچک کوهستانی، اشکفت‌ها و نیز باغ‌ها و زمین‌ های کشاورزی در روند بررسی مورد توجه جدی قرار گرفته‌اند.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی اظهار داشت: در همین رابطه، در جریان بررسی باستان‌ شناختی محدوده جغرافیایی یادشده است، ده‌ها اثر و محوطه باستان‌ شناختی به ویژه مربوط به دوره ساسانی تا سده‌های میانی اسلام شناسایی شده است.

این باستان‌ شناس با اشاره به اینکه بررسی محوطه‌های این دوران علاوه بر الگوهای استقراری جالب توجه، شواهد گسترده‌ای از فن ذوب فلز آهن را در واحدهای استقرارگاهی مختلف نشان داده است عنوان کرد: علاوه بر این، شناسایی الگویی از تدفین دوره ساسانی مبتنی بر گورهای ایجاد شده در بافت خاک آگاهی‌های سودمندی را از آداب تدفینی این دوره درخشان در منطقه پسکرانه شمالی خلیج‌فارس به نمایش گذاشته است.

محمدزاده در ادامه، شناسایی سازه‌های آبی متعدد، قلعه‌ها و دیگر محوطه‌های مربوط به دوران ساسانی تا سده‌های میانی اسلام را از مهم‌ترین دستاوردهای بررسی باستان‌شناختی بخش ریز خواند و تصریح‌کرد : انجام این بررسی همچنین منجر به شناسایی یک محوطه روباز از دوره پارینه‌سنگی میانی و نیز محوطه‌ای برخوردار از سفال‌های منقوش دوره باکون شده است.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: در مقایسه با بخش مرکزی شهرستان جَم که به واسطه ایجاد ساختمان‌ها و گسترش بافت شهری محوطه‌های باستان‌شناختی زیادی در آن دچار تغییر و تخریب گسترده شده‌اند، در بخش ریز این شهرستان افزایش سطح زیر کشت باغ‌ها و زمین‌های زراعی بیش از دیگر عوامل آثار و محوطه‌ها را در معرض خطر قرار داده است.

وی گفت: در همین راستا گسترش و محبوبیت تدریجی استفاده از تجهیزات مکانیزه جدید نظیر ماشین‌های سنگ‌روب که حتی قطعات ریز سفال و دست‌افزارهای سنگی را نیز از بین خاک‌ها جمع‌آوری و خُرد کرده و سپس در مکانی دورتر از بافت اصلی خود تخلیه می‌کنند، مخرب‌ترین نمونه این تغییرات انسانی را تشکیل می‌دهد، بنابراین، با در نظر داشتن این موارد بررسی باستان‌شناختی یادشده با حساسیت ویژه‌ای در این منطقه با اهمیت پسکرانه شمالی خلیج‌فارس در حال انجام است.