رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور درباره رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن، گفت: رصد معلولیت‌ها سال جاری در استان‌های آذربایجان شرقی، زنجان، کرمانشاه، اصفهان، قم، البرز، ایلام، قزوین، مرکزی و یزد انجام می‌شود که امیدواریم براساس این داده‌ها اقدامات بهتری در راستای پیشگیری از معلولیت‌ انجام شود.

به گزارش گروه رفاه و خدمات اجتماعی آوای جامعه، فاطمه رضوان مدنی، رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور درباره رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن گفت: با اجرای جزء ۴ از بند پ ماده ۵۷ قانون احکام دائمی و جزء ۴ بند الف ماده ۸۰ قانون برنامه ششم توسعه و به منظور اجرای احکام ماده ۹ قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی فعالیت رصد آسیب‌های اجتماعی در دستور کار بهزیستی قرار گرفت تا ضمن شناسایی وضعیت آسیب‌ها توجه بیشتری به روند تغییرات و عوامل محافظت‌کننده و خطرزا در کشور داشته باشد.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه دبیرخانه رصد آسیب اجتماعی ضمن جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مرتبط امکان ایجاد سامانه مدیریتی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی را برای مدیران ارشد فراهم آورده است، افزود: این دبیرخانه با طبقه‌بندی اطلاعات متناسب با سطوح مدیریتی و همچنین نوع مسئله، روش‌های تحلیلی و متقن را در اختیار برنامه‌ریزان و پژوهشگران اجتماعی قرار می‌دهد.

وی برگزاری نشست‌های تخصصی با اساتید دانشگاهی در حوزه‌های مرتبط و انتخاب آسیب‌های اجتماعی و عوامل محافظتی و خطری آنها از طریق برگزاری گروه اسمی، مرور ساختاری مبانی نظریه‌های آسیب اجتماعی و تعیین‌کننده‌های آن در ایران و جهان، برگزاری نشست‌های بحث گروهی متمرکز و جلسه با کارشناسان و متخصصان حوزه‌های دانشگاهی و مرور اسناد و روش‌شناسی در عرصه‌های ملی و بین‌المللی، طراحی ابزار مناسب برای جمع‌آوری و بکارگیری داده‌های موجود  از اقدامات حوزه رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن دانست.

رضوان مدنی با بیان اینکه پیمایش رصد ملی رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن از سال ۱۳۹۵ به صورت آزمایشی در شهر تهران صورت پذیرفت، تصریح کرد: در سال ۱۳۹۷ پیمایش برآورد جمعیت‌های پنهان که شامل تخمین آسیب‌های اجتماعی که دارای برچست اجتماعی بود در ۳ استان تهران، خراسان رضوی و لرستان آزمایشی اجرا شد.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با اشاره به تهیه اطلس آسیب اجتماعی در سال ۱۳۹۹، گفت: این اطلس شامل ۲ پیمایش ملی صورت گرفته فوق‌الذکر از سوی سازمان بهزیستی کشور بود که در ۱۳۹۷ با حجم نمونه ۱۳۱ هزار نفر در کل کشور و در سال ۱۳۹۸ با حجم نمونه ۶۲ هزار و ۵۰۰ نفر گردآوری شد.

وی از سومین پیمایش رصد ملی رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن در سال جاری خبر داد و گفت: در مهرماه گزارش تحلیلی این پیمایش به مقامات ذی‌صلاح ارائه خواهد شد، در حال حاضر مطالعات اجرای پیمایش برآورد جمعیت‌های پنهان با حجم نمونه ۶۵ هزار و ۸۰۰ نفر در کشور به منظور تخمین آسیب اجتماعی که دارای سخت‌شماری هستند پایان یافته است که پس از خاتمه تحلیل‌ها تا پایان مهرماه جاری ارائه خواهد شد.

رضوان مدنی با اشاره به افتتاح یک دبیرخانه ملی و ۳۱ دبیرخانه استانی رصد آسیب اجتماعی با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دیگر مقامات کشوری در سال ۱۳۹۹، اظهار داشت:  براساس یافته‌های پیمایش تا پایان سال جاری یک گزارش ملی و ۳۱ گزارش استانی در قالب اطلس اجتماعی ارائه خواهد شد.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور پیمایش ملی آسیب اجتماعی فضای مجازی با تاثیر بر کودکان و نوجوانان، تهیه اطلس آسیب اجتماعی استان‌ها توسط دبیرخانه‌های استانی، انتشار اطلس خودکشی به تفکیک استانی، اعلام نتایج سنجش و ارزیابی فضای توزیع آسیب‌های اجتماعی ایران را از برنامه‌های آینده دانست.

وی عنوان کرد: انتظار می‌رود نتایج برنامه رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن مبنی تمام برنامه‌ریزی‌های کشور قرار بگیرد و همچنین سامانه رصد آسیب‌های اجتماعی به تمامی پایگاه‌های ثبتی آسیب اجتماعی در کشور متصل شود.

همچنین ارزیابی تاثیر برنامه‌های اجتماعی در آسیب‌های اجتماعی توسط این دبیرخانه انجام شود و طراحی پروژه‌های منطقه‌ای و ملی پیشگیرانه براساس نتایج حاصل از این رصد صورت پیذرد و سازمان بهزیستی کشور تولیت رصد آسیب‌های اجتماعی در کشور شود.

رضوان مدنی درباره رصد معلولیت‌ها نیز با اشاره به گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۱ مبنی بر اینکه ۱۵ درصد جمعیت جهان دارای کم‌توانی و یا معلولیت هستند، اظهار داشت: براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ تنها یک و سه دهم درصد جمعیت ایران دارای ناتوانی معرفی شدند و در سال‌های بعد به موضوع سرشماری معلولیت پرداخته نشده است لذا رصد معلولیت‌ها از سال ۱۳۹۷ سرلوحه اقدامات سازمان بهزیستی کشور قرار گرفت و طرح علل شیوع و انواع ناتوانی با استفاده از نظرات تخصصی مشاوران علمی آمار در ۳ استان خراسان رضوی، گلستان و خوزستان تهیه و تدوین شد بطوری که پرسشگران با مراجعه به درب منازل و با تکمیل چک‌لیست‌، داده‌ها را در سامانه ثبت و با ارجاع فرد به کلینیک‌های پزشکی، اسناد و فرم‌های مربوطه را تکمیل می‌کردند.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در سال ۱۳۹۸رصد معلولیت در استان‌های اردبیل، بوشهر، خراسان جنوبی، مازندران، کردستان و سمنان اجرایی شد، گفت: در سال ۱۳۹۹ به سبب پاندمی کرونا این طرح متوقف شد اما سال جاری رصد معلولیت‌ها در استان‌های آذربایجان شرقی، زنجان، کرمانشاه، اصفهان، قم، البرز، ایلام، قزوین، مرکزی و یزد ارزیابی می‌شود که امیدواریم براساس داده‌های رصد، اقدامات بهتری در راستای پیشگیری از معلولیت‌ صورت پذیرد.