مدیرکل بهداشت و درمان جمعیت هلال احمر گفت: اگر بیمارستان RDH جمعیت هلال احمر در مدت ۱۲ ساعت اولیه در سرپل ذهاب راه اندازی نشده بود، بدون تردید آمار جان باختگان چندین برابر بود و امروز نیز این توانمندی توسعه یافته است.

به گزارش گروه سلامت آوای جامعه، افشین علیخانی،گفت: اداره کل بهداشت و درمان جمعیت هلال احمر، دو وظیفه محوری شامل ارائه خدمات بهداشت و درمان در شرایط اضطراری و کمک به حوزه سلامت کشور از طریق راه اندازی مراکز بهداشتی و مراکز درمانی دارد، در این عرصه پس از وقوع زلزله بم نیازهایی احساس که سبب شد تغییرات در آن عرصه به صورت جدی تر در دستور کار قرار گیرد.

*چهار اقدام محوری چرخه نجات

وی در حوزه بهداشت و درمان اضطراری افزود: در زلزله بم ما آن گونه کاستی های مختلفی در ارائه خدمات امدادی و درمانی مواجه شدیم که منشا تحولات جدی بر اساس درس آموخته رخداد مذکور شد.

این در حالی است که اگر چه کشور تجربیات ارزنده ای در عرصه جنگ تحمیلی به دست آورده بود اما حجم متاثرین و وسعت خرابی ها وضعیتی را فراهم کرده بود که حضور تیم ها و کمک های بشردوستانه بین المللی امری اجتناب ناپذیر شد. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که سرعت در انتقال و استقرار در منطقه و همچنین اثربخشی آن ها از مهمترین نتایج بررسی ها بود.

این مقام مسئول در جمعیت هلال احمر خاطرنشان کرد: چرخه نجات شامل ۴ اقدام محوری است. نخست جست و جو در مرحله بعد رهاسازی، ارائه خدمات در صحنه و انتقال به مرکز درمانی است و اگر چنانچه زیر ساخت های درمانی آسیب دیده و یا حجم مجروحین و متاثرین بیش از ظرفیت آن ها باشد این روند با چالش های بسیار جدی مواجهه خواهد شد. این مسئله ضرورت و علت ایجاد واحدهای بهداشت و درمان اضطراری در عرصه جهانی است.

در همین راستا اداره کل بهداشت و درمان اضطراری به ساختار تشکیلاتی معاونت درمان و توانبخشی جمعیت هلال احمر در سال ۱۳۸۵ با هدف کلی کمک به تامین خدمات بهداشتی و درمانی جوامع متاثر از سوانح داخل و خارج کشور اضافه شد .

علیخانی عنوان کرد: فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر در سال ۱۹۹۴ واحد پاسخ اضطراری (ERU) را برای ساماندهی و ارائه خدمات در کوتاه ترین زمان ممکن به کشورهای متاثر از سوانح در جمعیت های ملی توانمند عملیاتی کرد. این واحدها دارای گونه های مختلفی از جمله آب و بهداشت، ارتباطات، امداد و  سلامت بوده و دارای ویژگی های از جمله تیم های آموزش دیده تخصصی و جعبه بندی استاندارد تجهیزات و ملزومات مربوطه بوده تا امکان بارگیری و انتقال به مناطق آسیب دیده در کوتاه ترین زمان میسر شود.

مدیرکل بهداشت و درمان جمعیت هلال احمر اظهار داشت: جمعیت نیز با همین علم و الگوی بین المللی نسبت به ایجاد واحدهای بهداشت و درمان اضطراری اقدام کرد که بصورت کلی دارای سه سامانه عملیاتی شامل کلینیک های اضطراری (جهت ارائه خدمات مراجعین سرپایی پزشکی، پرستاری، مامایی، تغذیه، بهداشت محیط و بهداشت روان) و دو گونه واحد بیمارستان اضطراری (RDH& RH جهت ارائه خدمات فوریتی و بیمارستانی) بوده و تمامی استان ها به تناسب طرح آمایش سرزمین از آن ها برخوردار می شوند. ضمن این که تمامی برنامه های فعالیت های مرتبط با آمادگی و پاسخ به سوانح بصورت لایه بندی و منطقه ای در کشور طراحی و عمل کرده و در حال حاضر محل اتکا و اطمینانی جهت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در سطح ملی و بین المللی است.

*مشارکت هلال احمر برای کمک به آوارگان روهینگیا

وی افزود: با توجه به ظرفیت موجود و اهداف جمعیت در عرصه بین المللی، برنامه پذیرش جمعیت هلال احمر بعنوان (ERU) بین المللی تدوین و پس از طی چندین مرحله ارزیابی، جمعیت هلال احمر ایران در سال ۲۰۱۷ مورد پذیرش فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر قرار گرفت که تنها جمعیت ملی حاضر مسلمان در جمع ۱۸ کشور که قبلا مورد پذیرش قرار گرفته اند بوده و بسیار ارزشمند است. در همین چارچوب نیز جمعیت در عملیات بین المللی کمک به آوارگان روهینگیا در بنگلادش مشارکت کرد.

این مقام مسئول در جمعیت هلال احمر اظهار داشت: در معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی مرکز مدیریت اطلاعات و هماهنگی عملیات(IMOCC) تمامی مراحل آمادگی و پاسخ به سوانح در حوزه بهداشت و درمان اضطراری را هدایت، نظارت و ارزیابی کرده و تمامی مستندات مربوطه نیز در نرم افزاری تحت همین نام که قابلیت گزارش گیری های تفکیکی دارد، ثبت می شوند، ضمن این که ما همواره در طراحی عملیات به چند نکته اساسی شامل میزان مجروحین، آسیب زیر ساخت های بهداشتی و تعداد متاثرین توجه می کنیم.

وی افزود: در پی وقوع سوانح بلافاصله لایه اول منطقه و تیم های آن ها به حالت آماده باش و آماده اعزام می شوند. تمام هدف ما این است که هیچ فرصتی را از دست ندهیم.

علیخانی با اشاره به مزیت های واحد های مذکور خاطرنشان کرد: آخرین عملیات ملی سیل های ابتدایی سال ۱۳۹۸ و زمین لرزه کرمانشاه بود که برای نمونه اگر بیمارستان RDH جمعیت هلال احمر در طی ۱۲ ساعت اولیه در سرپل ذهاب راه اندازی نمی شد، بدون تردید آمار جان باختگان چندین برابر شده و با توجه به همین ضرورت، امروز این توانمندی تقویت شده است.

*خدمت رسانی به بیروت توسط ایران 

مدیرکل بهداشت و درمان جمعیت هلال احمر با اشاره به خدمات رسانی در انفجار بیروت گفت: پس از وقوع انفجار در بیروت بیمارستان RDH هلال احمر ایران در کمتر از ۲۴ ساعت در بیروت ایجاد و خدمات رسانی خود را آغاز کرد. این یک عملکرد مناسب و منطبق بر استانداردهای جهانی است. ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در شرایط اضطراری دارای جزئیات بسیار زیاد بوده که می بایست همه جنبه های آن با علم روز، توسعه و به روز شود.