گروه گزارش آوای جامعه / فاطمه عسگری نیا

اخبار و رویداد های مربوط به حوادث غیر متقربه مانند سیل ، زلزله و دیگر حوادث خودش به اندازه کافی تلخ و آزار دهنده است اما این تلخی زمانی مضاعف می شود که در یک حادثه می شنویم بار دیگر سلفی بگیران همیشه در صحنه در جریان واقعه طبیعی طعمه مرگ شده اند و یا زمینه ایجاد اخلال در روند امداد رسانی را فراهم آورده ند!

انگار مرگ سلفی بگیران دیگر با توجه به تعدد و تکثر مرگ هایی از این نمونه خبر جدید و عجیبی برای افکار عمومی به نظر نمی آید اما گاهی اوقات چرایی و دلایل تکرار یک پدیده نا متعارف با وجود همه تذکر ها و هشدارها پرسشی است مهم که همه ابعاد آن باید مورد بررسی و واکاوی دقیق قرار گیرد.

چند سالی است در حاشیه هر حادثه بزرگ و کوچک قبل از حضور امدادگران در صحنه برای کمک به حادثه دیدگان جماعت عشق سلفی و انتشار آن در شبکه های مجازی سر صحنه حاضر می شوند تا به رسالت مجازی خود به بهای چند لایک ناقابل از سوی فالورهایشان جامه عمل بپوشانند!

اینکه چه شد سلفی مانند طاعون سیاه به جان مردم افتاد تا جایی که حاضرند برای گرفتن یک سلفی هیجان انگیز در حوادث سرو جان خود را هم فدا کنند، باید از “ریچارد کرایوز” بپرسیم، شخصی که وقتی سال ۲۰۰۵ “#selfie” را در شبکه های مجازی به راه انداخت حتی در تخیلش هم نمی گنجید در موج سلفی گیری که وی در جامعه شکل داده روزی عاشقانش را غرق کند!

جالب اینجاست که این روزها در تعدادی از شهرهای مشهور جهان مانند بمبئی در هند ، ساحل گاروپ در جنوب فرانسه و شهر سیدنی و بسیاری از شهرهای دیگر ، پس از چند مورد مرگ ناشی از سلفی گرفتن افراد ، این اقدام ممنوع اعلام شده است و با آن برخورد می شود. در برخی شهرها هم سلفی گرفتن های خطرناک در مناطق حساس ممنوع شده است.

*سبقت از امدادگران !

درست است خاطرات تلخمان از رفتارهای غیر منطقی برخی سلفی بگیران در حوادث دلخراشی چون آتش سوزی پلاسکو و سیل گلستان، لرستان و خوزستان کم نیست اما واقعیت این است که این تب تنها دامن ایرانی ها را نگرفته و مانند یک اپیدمی همه دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است.احسان مددی یکی از داوطلبان جمعیت هلال احمر است وی که تجربه حضور در مناطق سیل زده را در یک ماه گذشته داشته به خبرنگار «آوای جامعه» می گوید: متاسفانه در سالهای گذشته یکی از مشکلات عمده پیش روی امدادگران در زمان بروز حوادث و بلایای طبیعی ابتلای افراد به تب سلفی گرفتن است. افرادی که حاضرند جان خود را به خطر بیندازند اما به قول خودشان مخاطبان شبکه های مجازی حسابی سوپرایز شوند!

این جوان ۲۶ ساله در حالیکه معتقد است بخش قابل توجهی از توان نیروهای امدادی صرف توجیه این افراد و دور کردن آنها از خطرهای احتمالی می شود می افزاید: تنها چاره ممانعت از رواج این رفتار بی توجهی مخاطبان به عکس و فیلم های منتشره و خودداری از لایک این تصاویر است چرا که هر لایک برابر با افزایش انگیزه سلفی بگیران!

*ماراتن سلفی

تعدادی از کارشناسان اجتماعی ریشه سلفی گیری مردم در حوادث را در چشم و هم چشمی ها و رقابت های نادرست فضای مجازی می داند. از سوی دیگر با توجه به حضور افسار گسیخته مردم در دنیای مجازی و فعالیت آنها در شبکه ها متاسفانه سبک زندگی ها تغییر کرده است که نمود عینی این تغییر رفتار جماعت گوشی به دست برای تهیه فیلم و عکس سلفی در صحنه حوادث است. مردمی که باید کمک به همنوع خود را در اولویت قرار دهند متاسفانه با انتشار تصاویر صحنه حوادث در شبکه های مجازی می کوشند از قافله سلفی بگیران حوادث عقب نمانند.

این در حالی است که اولین لطمه ای که این رفتار به جامعه ما وارد می کند قربانی شدن حس نوعدوستی مردم در هنگام بروزحوادث است موضوعی که در روایت و آموزه های دینی ما تاکید زیادی بدان شده و در واقع بخشی از فرهنگ ما به حساب می آید. از سوی دیگر هجوم گسترده دوربین به دستان برای تهیه فیلم و عکس از حوادث راه های امدادی را بروی امدادگران بسته و باعث می شوند تا خود به خود عامل افزایش تلفات جانی در بین حادثه دیدگان شوند.

*سلفی می گیریم پس هستیم

همه ما از این عاشقان دلباخته سلفی گیر، دور و برمان زیاد دیده ایم ، افرادی که هر لحظه می کوشند با ثبت و انتشار لحظات زندگی خود دیگران را از احوالاتشان خبردار کنند .

” سارا کریمی” دانشجوی رشته مهندسی عمران بر این باور است که بیشتر سلفی هایی که گرفته می شود برای این است که افراد خودی در جامعه نشان دهند یا به تعبیری می توانیم بگوییم نوعی اعلام حضور افراد است به دیگران، حالا یکی دوست دارد حضورش را در مراسم تشییع جنازه یک سلبریتی به همه نشان دهد، یکی می خواهد حضورش را در حاشیه یک آتش سوزی بزرگ مثل پلاسکو به رخ بکشد و یکی هم می خواهد نشان دهد از پس ِموج های خروشان سیل به خوبی بر می آید غافل از این که سلفی در حوادث می تواند جانش را به خطر اندازد اما همین که می گویند ما هستیم برایشان کافیست!

*بلوغ نارس برای حضور در فضای مجازی

این در حالی است که حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاری کشور در پاسخ به صحبت های این دانشجو به «آوای جامعه» می گوید : هیجان انتشار اخبار تلخ در جامعه ریشه در بلوغ نارس ما در دنیای مجازی دارد ، ما در سایه این بلوغ ناقص نمی توانیم از مزایای فضای مجازی به نحو احسن استفاده کنیم. وی صحبت هایش را با اشاره به تبعات منفی ناشی از تکثیر انتشار اخبار تلخ جامعه در شبکه های مجازی ادامه داد و خاطر نشان کرد : تنها دستاورد هنر این سلفی بگیران رواج ترس و ناامیدی و نگرانی میان مردم جامعه است .

متاسفانه همواره ما در جامعه شاهد واکنش هایی در برابر حوادث هستیم که ریشه در کمبودهای فردی آنها دارد . موضوعی که باعث می شود تا افراد برای جبران این کمبودها در رقابتی غیر انسانی با پیشی گرفتن در تهیه عکس و فیلم از صحنه حوادث اولین نفری باشد که این خبر را همراه با اعلام حضور خود در صحنه منتشر کند.

مدیران الگوی مردم در سلفی!

«درجه تب سلفی گیری هنگام بروز حوادث و انتشار آن در شبکه های مجازی وقتی از حد خود در جامعه ما گذشت که برخی مدیران در سلفی گیری از مردم در این موضوع پیشی گرفتند و به الگوی جامعه در این ناهنجاری اجتماعی تبدیل شدند» این بخشی از نظرات “مهدی زمانی فر” کارشناس ارشد ارتباطات است .

وی در گفت و گو با « آوای جامعه» می گوید: بخش قابل توجهی از این رفتار مردم ریشه در عملکرد مدیران دارد آنها که می کوشند با انتشار گسترده کوچکترین حضورشان در جمع مردم تصویر خوبی از خود در شبکه های مجازی به یادگار بگذارند!

به گفته وی، البته سلبریتی ها هم بی تقصیر در شدت بخشی به موج سلفی گیری در جامعه نیستند. سلفی هایی که از حضور آنها در مناطق حادثه دیده در صفحات مجازی منتشر می شود بازخوردهای بسیاری دارد و چه بسا جوانان پیرو آنها هم دوست دارند راهی که هنرمند مورد علاقه اشان می رود را ادامه دهند.

عشق به دیده شدن دارند

بنابر نظر کارشناسان اجتماعی، عشق به شهرت و دیده شدن از مهمترین عوامل موثر بر سلفی هایی است که در دل حوادث متولد می شوند. هر چه صحنه خطرناک تر و دلهره آور تر باشد شانس دریافت لایک های بیشتر و بازنشر فیلم و عکسهای تهیه شده بیشتر است ! این ها قانون های نانوشته سلفی گیران حوادث است .

تحقیقات چه می گوید؟

از سوی دیگر حمید شکری جامعه شناس ارتباطات در این باره به «آوای جامعه» می گوید: تحقیقات صورت گرفته در این باره حکایت از آن دارد که ما امروز شاهد فعالیت بخش قابل توجهی از کاربران فضای مجازی مبتلا به اختلالات روانی هستیم. بیماری که علائم و نشانه اش بی توجهی به شرایط بحرانی وقاع شده در آن و تهیه فیلم و عکس است.

وی با اشاره به خودشیفتگی افراد در جریان سلفی گرفتن خاطرنشان کرد : وقتی افراد در جریان بروز بلایای طبیعی، مراسم عزاداری و یا حوادث دلخراش مشغول سلفی گرفتن از خود می شوند در واقع خودشیفتگی خود را در معرض نمایش قرار می دهند.

این جامعه شناس ارتباطات با اشاره به کمبود آموزش سواد رسانه ای در جامعه اظهار داشت : ما قبل از اینکه نسبت به ارائه این آموزشها به فرزندان خود و دیگر افراد جامعه اقدام کنیم شاهد همه گیر شدن استفاده از تکنولوژی های رسانه ای بین آنها شدیم . / انتهای مطلب

هشدار : برداشت و نقل مطالب اختصاصی سایت” آوای جامعه” بدون ذکر منبع مجاز نیست و در صورت مشاهده نه تنها پیگرد قانونی دارد ، بلکه از طریق شبکه های اجتماعی هم به مخاطبان اطلاع رسانی می شود ( از اینکه این موضوع را رعایت می کنید متشکریم)