آوای جامعه / گروه گزارش مردمی

چهارصد دستگاه یکی از محلات پایین‌ دست خیابان پیروزی است که در دهه‌ ی بیست خورشیدی ساخته شد و شکل گرفت، این محله از جنوب به دولاب، از شرق به محله‌ ی سلیمانیه و از غرب به خیابان و محله‌ی دیگری به‌ نام شکوفه محدود می‌شود، این محله و میدان اصلی آن که به «چهارصد دستگاه» شهرت دارد این روزها با مشکلات گوناگون در حوزه های شهری، ترافیکی و آسیب های اجتماعی مواجه است.

به گزارش خبرنگار گروه شهری «آوای جامعه»، پیام ها و نظرات مردمی نشان می دهد، وضعیت آسیب های اجتماعی در این میدان مهم در شرق تهران در چند وقت گذشته باعث نارضایتی شهروندان شده است.

کارشناسان حوزه شهری هم دلیل اصلی این موضوع را برخی سیاست ها و برنامه های فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه ۱۴ و به تبع آن توزیع نابرابر برنامه های فرهنگی و اجتماعی در سطح این منطقه مهم پایتخت در سال های گذشته می دانند.

به باور کارشناسان و جامعه شناسان حوزه شهری، تمرکز بیش از اندازه شهرداری این منطقه برای رسیدگی و اجرای برنامه های فرهنگی و اجتماعی در برخی مناطق خاص باعث شکل گیری زمینه های آسیب اجتماعی در دیگر محلات و میادین مهم این منطقه بزرگ تهران شده است، یافته های تحقیق و مشاهده های میدانی نشان می دهد که ساختار محله چهارصد دستگاه با وضعیت خزنده آسیب های اجتماعی رو به افزایش مواجه است که باعث شکل گیری برخی از آسیب های اجتماعی در این محله شده است.

*مردم: برنامه های خوب برای محلات خاص است!

گزارش های میدانی خبرنگاران از وضعیت میدان چهارصد دستگاه و گپ و گفت با تعدادی از اهالی محل نشان از مطالبات به حق و نارضایتی شهروندان از نبود برنامه های منسجم میدانی فرهنگی و اجتماعی در این محله و حضور نه چندان پر رنگ شهرداری منطقه برای ساماندهی، اجرای برنامه های مناسبتی و حل مشکلات ترافیکی حکایت دارد.

مهدی سراجیان، از ساکنان ۵۰ ساله این میدان در این باره به «آوای جامعه» می گوید: در سال های نه چندان دور میدان چهارصد دستگاه به عنوان نگین منطقه ۱۴ به حساب می آمد اما این روزها مشکلات زیادی دارد.

وی با اشاره به نقش این میدان در تحولات فرهنگی منطقه در گذشته می افزاید: یکی از قطب های اصلی گردشگری و فرهنگی منطقه ۱۴ میدان چهارصد دستگاه بود اما متاسفانه سال ها است با بی مهری شهرداری مواجه شده است و شاهد وضعیت نامطلوب آسیب های اجتماعی و برخی نا به هنجاری ها در این محله هستیم که در مواردی برای مردم و ساکنان آزار دهنده است.

این شهروند ضمن گلایه از برگزار نشدن برنامه های فرهنگی، اجتماعی و ورزشی تصریح می کند: چرا شهرداری منطقه ۱۴ نباید در این میدان برنامه مناسبی برای ساکنان و شهروندان داشته باشد، به همین دلیل است که شاهد وضعیت نامناسب آسیب های اجتماعی در این محله و میدان هستیم، علاوه بر این محلات و میدان های دیگر مانند سرآسیاب و شیوا هم از این نوع برنامه های فرهنگی و اجتماعی محروم هستند!

*چهارصد دستگاه را دریابید!

علاوه بر این حسین اسفندیاری یکی از ساکنان قدیمی محله چهارصد دستگاه که گرد پیری روی موهایش نشسته است درباره محله و میدان چهارصد دستگاه به خبرنگار «آوای جامعه» می گوید:  روزگاری در این میدان زمین فوتبال خوبی بود و قدیمی ها از آن خاطرات زیادی دارند، علاوه بر این برنامه های فرهنگی و مذهبی مناسبی هم در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ در این میدان برگزار و مردم هم مشارکت داشتند اما مدت ها است که محله و میدان با مشکلات گوناگون فرهنگی و اجتماعی مواجه شده است!

این شهروند می افزاید: بسیاری از برنامه های فرهنگی و اجتماعی منطقه ۱۴ در یکی یا دو میدان ثابت برگزار می شود در صورتی که میدان چهارصد دستگاه در سال های گذشته یکی از محل های اصلی برنامه های فرهنگی و اجتماعی و حتی تجمعات مناسبتی بود.

*محله ای که برو بیایی داشت

علاوه بر این اصغر شرفی پیشکسوت فوتبال هم درباره این محله نکات جالبی اشاره کرده است، به گفته وی، در سال هایی نه چندان دور تمام خانه‌های میدان دارای طاقی هایی بود و زیبایی این محله با خانه‌های ۲ طبقه با طاقی‌های مقابل درب ها بود، همه را خراب کردند و ساختمان‌ های چند مرتبه و بلند ساختند، دور تا دور میدان فضای سبز بود و تعداد زیادی درخت کاج، آن‌ طرف میدان هم یک موتورآب بزرگ بود، آن زمان چهارصد دستگاه بروبیایی داشت، قلب محله بود و انسان‌های بزرگی اینجا زندگی می‌کردند.

*از برنامه های میدانی دیگر خبری نیست

اما در ادامه تهیه گزارش از نظرات و دیدگاه های شهروندان به سراغ یکی از کاسب های قدیم این محله می رویم، رضا اسماعیلی به خبرنگار «آوای جامعه» می گوید: زمانی در میدان چهارصد دستگاه گذرهای فرهنگی و اجتماعی و برنامه های ثابت مذهبی و اجتماعی برگزار می شد که حتی مردم از مناطق و محلات دیگر هم برای استفاده از این برنامه ها به این محله مراجعه می کردند، اما سال ها است که این میدان رنگ و بوی برنامه مناسب فرهنگی را ندیده است و شاهد وضعیت نه چندان مناسب در این میدان هستیم، بی شک اگر ساز و کار درستی برای ساماندهی به وضعیت فرهنگی و اجتماعی این محله وجود داشته باشد مردم هم استقبال می کنند.

گفتنی است نظرات و دیدگاه های مردمی درباره وضعیت فرهنگی و اجتماعی محله چهارصد دستگاه گوناگون و زیاد است که در قالب یک گزارش نمی توان به آن اشاره کرد و به طور قطع در گزارش های دیگری به صورت جامع تر به ابعاد گوناگون نظرات مردم پرداخته خواهد شد.

*سیاست های نادرست حوزه شهری

اما در همین باره مهدی پور عظیمی استاد دانشگاه و کارشناس حوزه شهری به «آوای جامعه» می گوید: دلیل اصلی شکل گیری آسیب های اجتماعی در محله و میدان چهارصد دستگاه سیاست گذاری نادرست فرهنگی و اجتماعی در سال های گذشته در مهمترین سازمان متولی این موضوع یعنی شهرداری منطقه ۱۴ تهران بوده است.

بنابر اظهارات این کارشناس حوزه شهری، برای تدوین برنامه های حوزه شهری تقسیم بندی و رعایت عدالت برای توزیع امکانات و برنامه ها نقش مهم دارد، اگر عدالت در حوزه برنامه های فرهنگی و اجتماعی در یک منطقه شهری رعایت نشود، محلاتی که در گروه کم برخودار تعریف شده اند، به حیاط خلوت آسیب های اجتماعی تبدیل می شوند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان می کند: اجرای مستمر برنامه های فرهنگی و اجتماعی باعث تغییرات محسوس در یک محله با حضور خانواده ها و مردم می شود و هر چه این استقبال بیشتر باشد، به طور طبیعی چهره یک محله تغییر می کند و شاهد نابه هنجاری های کمتری خواهیم بود.

پورعظیمی می افزاید: رصد میدانی و چند دقیقه تردد در این محله نشان می دهد که شاهد شکل گیری زمینه های آسیب اجتماعی در میدان چهارصد دستگاه هستیم، میدانی که به دلیل قرار گرفتن در مرز مشترک با منطقه ۱۳ و تعدد سازمان های خدماتی و اجتماعی مانند اداره آموزش و پرورش منطقه ۱۴، درمانگاه فرهنگیان منطقه، کتابخانه بزرگ ابن سینا، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، یک بوستان به نسبت بزرگ و مراکز دیگر در قلب آن، شاهد حضور روزانه تعداد زیادی از شهروندان است اما در سال های گذشته آنطور که باید به وضعیت آن در حوزه های شهری ، رفاهی ، اجتماعی و خدماتی نظارت و رسیدگی نشده است.

این کارشناس حوزه شهری تاکید می کند: یکی از سازمان های مسئول که مستقیم با وضعیت نامناسب آسیب های اجتماعی در این محله سر وکار دارد، شهرداری منطقه ۱۴ است که باید نسبت به رسیدگی به مشکلات و دغدغه و مطالبات مردم ضمن همکاری بین بخشی با سازمان ها و نهاد های دیگر مانند آموزش و پرورش، فراجا ، پلیس راهور و دیگر سازمان های مسئول همت و تلاش بیشتری داشته باشد چرا که این منطقه دارای ارزش های پیدا و پنهانی است که در صورت استفاده درست از آن ها می توان بر مشکلات فایق آمد.

*ضرورت توجه به زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی

همچنین حسین اکبری جامعه شناس و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه برای بررسی وضعیت آسیب های اجتماعی در یک محله یا میدان باید متغیرهای گوناگون را بررسی کرد به «آوای جامعه» می گوید: مواردی مانند تامین امنیت، نظارت طبیعی، ترمیم و بازسازی فضای سبز ، نورپردازی و نگهداشت لوازم و وسایل شهری و تقسیم عادلانه امکانات و برنامه ها از جمله مهمترین این متغیرها است.

این استاد دانشگاه می افزاید: یکی از وظایف شهرداری ها علاوه بر اداره خدمات عمرانی و شهری، توجه به زیر ساخت های اجتماعی و فرهنگی است، براساس تحقیقات میدانی و دانشگاهی شهرها و محلاتی که بیشترین برنامه های فرهنگی، اجتماعی و مشارکتی با حضور مردم را به مناسبت های گوناگون داشته اند، به مراتب از آسیب های اجتماعی کمتری برخوردار بوده اند، چرا که حضور خانوادگی مردم به همراه فرزندان خود باعث تغییر تدریجی چهره و آرایش بصری یک محله می شود و آسیب های اجتماعی فرصتی برای عرض اندام پیدا نمی کنند، در حقیقت جریان فرهنگی غالب در یک محله مربوط به ویژه برنامه های فرهنگی و اجتماعی می شود.

اکبری خاطرنشان می کند: زمانی که در یک محله یا میدان شاهد خاموشی اجرای برنامه های میدانی باشیم، این محلات به پاتوق اصلی بزهکاران، معتادان و انواع آسیب های اجتماعی تبدیل می شود و این وضعیت به تدریج به محلات دیگر هم سرایت می کند.

*اگر جدی نگیریم!

فراموش نکنیم اگر وضعیت آسیب های اجتماعی در این محله و میدان را جدی نگیریم، در روزگاری نه چندان دور زمانی به خودمان می‌آییم که کار از کار گذشته است، صدای آژیر هشدار برای آسیب اجتماعی بیش از گذشته به گوش می رسد، اتفاقی که هم اکنون شاهد آن هستیم!

اگر شهرداری تهران و سازمان های مسئول از امروز به فکر مشکلات محله چهارصد دستگاه نباشد ، در آینده ای  نه چندان دور این محله و میدان به چهره آشکار دردها و آسیب های اجتماعی و معضلات پیچیده به کلاف سردرگم تبدیل خواهد شد.

*گفتنی است گزارش های گوناگون از وضعیت فرهنگی و اجتماعی و ترافیکی محله چهارصددستگاه و همچنین تاریخچه این محله توسط خبرنگاران این پایگاه رسانه ای تهیه شده است که در روزهای آینده به تناوب برای پیگیری مطالبات و دغدغه های مردم منتشر خواهد شد.