ضرورت تقویت شورای راهبری طرح بوم

به گزارش  مهر، حجت‌الاسلام علی ذوعلم با اشاره به نقش موثر همکارانش در پیشبرد نگاه تحولی و رویکردهای جدید سازمانی در تعریف و تحقق اهداف و برنامه‌های سازمان در سال ۹۸ گفت: امیدوارم سال جدید با همت همه اعضای سازمان، سال تحول باشد و ساختار سنتی، متحجرانه و غیرعلمی را به ساختاری پویا و تحولی اصلاح کنیم.

وی ادامه داد: امسال عزم تحولی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تقویت شد و همه اعضای سازمان به این توجه رسیدند که سازمان پژوهش بار سنگینی بر دوش دارد و باید به سرمنزل مقصود برسیم. انتظارات وزیر آموزش و پرورش، مسئولان قبلی و فعلی آموزش و پرورش از سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی این است که این سازمان باید نقش جدی تری داشته باشد.

ذوعلم در ادامه گفت: بازآرایی تشکیلاتی سازمان با تمام فراز و نشیب‌ها به جمع‌بندی رسید و مورد نظر کارشناسان و صاحبنظران، مقولات سازماندهی قرار گرفت و متخصصان فرآیندهای برنامه درسی با یک نگاه مترقیانه و پیشرو که مشارکت بخش‌های غیردولتی را فراهم کند، آن را مورد تأکید قرار دادند.

رئیس سازمان پژوهش درباره برنامه‌ریزی‌های کلان سازمان در این زمینه گفت: در این خصوص جلسات و مباحث زیادی در داخل و بیرون از سازمان با حضور کارشناسان و متخصصان امر برگزار شد و در نهایت به هشت کلان پروژه رسیدیم که باید به‌صورت متمرکز با یک آرایش جدید در نیروها این اقدام را به نقطه مطلوب برسانیم. اعتماد علمی، کارشناسی و تحولی که در بدنه ستاد و صف آموزش و پرورش نسبت به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وجود داشت، تقویت شده است. هر چه اینگونه مطالبات از سازمان ما بیشتر باشد یعنی مرجعیت و پاسخگویی بیشتر است و بار سنگین‌تری بر دوش داریم.

وی افزود: اردیبهشت ماه امسال مقام معظم رهبری با بیانی حکیمانه مدال “قلب آموزش و پرورش را به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی” نسبت دادند که این وظیفه ما را سنگین تر می‌کند.

ذوعلم درباره نقش هویت انقلابی در برنامه‌ریزی آموزشی گفت: یکی دیگر از توفیقات ما این است که به رهنمودهای مقام معظم رهبری مبنی بر توجه به منابع آموزشی، توجه به هویت انقلابی و تقویت آن روحیه‌ای که در سردار شهید سلیمانی نقطه اوج آن را دیدیم؛ توجه شده است. در همین راستا کارگروه‌هایی تشکیل شده است و مشغول انجام کار هستند و کارهای خوبی هم صورت گرفته است. موفقیت دیگر سازمان، شناسایی و غنی سازی نیروی انسانی بود که با پیوستن تعدادی از دوستان این امر محقق شد. باید به دنبال این باشیم که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به یک سازمان قوی، پیشران و پیشتاز در عرصه تحولی نزدیک‌تر شود.

معاون وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: ارتباط موثر و مطلوب با استان‌ها از نظر گفتمان‌سازی و تبادل نظر و شکل‌گیری همکاری عمیق بین بخش‌های مختلف سازمان از دیگر توفیقات است که نیاز به تقویت دارد تا همه مجموعه‌ها در نقد وضع موجود و ارتقای آن و به دوش گرفتن مسئولیت‌های بیشتر تلاش کنند.

وی ادامه داد: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش را یک بخش معنوی و همکار گفتمانی با مجموعه سازمان پژوهش تلقی می‌کنیم چه از نظر ساختاری وضع موجود ادامه پیدا کند و چه این وضع تغییر کند. تلاش ما تقویت پژوهشگاه بوده است البته از نظر جایگاه، توانمندی و ساختاری باید بازآرایی شود چرا که نیازمند یک پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش قوی، محکم و دارای حضور جدی اثربخش در تصمیم‌سازی‌ها هستیم.

ذوعلم افزود: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ارتباط نهادینه شده و بسیار خوبی با حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها دارد. هریک از حوزه‌های ۱۱ گانه تربیت و یادگیری نیز باید یک نماینده متخصص علمی از حوزه علمیه و یک نماینده متخصص علمی از دانشگاه داشته باشند البته در این بخش دانشگاه تهران به عنوان یک دانشگاه مادر مورد توجه ویژه است.

وی ادامه داد: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پیگیری محتوای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی فراتر از یک نگاه کلیشه‌ای و اداری کارنامه قابل قبولی ارائه کرد. هر چند که کارهای دیگری هم در این زمینه باید انجام دهیم. جوان‌سازی سرمایه انسانی متناسب با شأن علمی سازمان مورد توجه است، ارتباط با دانش‌آموزان به عنوان بهره‌برداران علمی نهادینه شده و مجموعه شورای مشاوران سازمان هم به عنوان یک مجموعه فکری و اندیشه‌ای کمک شایانی است.

معاون وزیر آموزش و پرورش افزود: گفتمان تربیتی انقلاب اسلامی، گفتمانی وحدت بخش و قابل قبول است که باید در کنار آزاد اندیشی، مشارکت پذیری، تحول گرا بودن و انقلابی بودن دنبال کنیم و امیدوارم این نوع دیدگاه به گفتمان تربیتی انقلاب اسلامی مورد توجه همه همکاران سازمانی باشد.

ذوعلم درباره طرح بوم گفت: در باره طرح بوم مطالبات جدی وجود دارد که باید مطرح و پیگیری شود. نخست اینکه بین برخی معاونان وزیر اشتراک نظر در این باره شکل گیرد. در جلسات گوناگون در این باره، احساس شده که نگاه ها نسبت به این طرح واحد نیست.

وی افزود: نگاه سازمان به طرح بوم این است که این طرح، یک طرح عادی نیست بلکه روزنه‌ای باز شده تا مدرسه محوری تحقق پیدا و شأن و کرامت معلمان و حضور شرکای تربیتی دارای صلاحیت در کنار ما افزایش پیدا کند، نیازهای منطقه‌ای، محلی و مدرسه‌ای پاسخ داده شود و به چشم انداز مدرسه نزدیک شویم. دیدگاه مهم تر ما این است که طرح بوم باید تعمیم پیدا کند و ساعت آن در برنامه‌ها به ۳ ساعت افزایش یابد و مهم تر اینکه در متن برنامه دیده شود و در حاشیه نباشد. در بازطراحی دوره‌های تحصیلی حتماً باید برنامه ویژه مدرسه در متن اصلی برنامه دیده شود.

وی گفت: شورای راهبری طرح بوم باید تقویت شود البته این شورا هنوز به صورت رسمی ابلاغ نشده اما انتظار داریم دبیرخانه این طرح در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی کاملاً تقویت شود و فراتر برود به‌طوری که حتی از زیر مجموعه معاونت طراحی و تولید بسته‌های یادگیری باید به‌طور مستقیم زیر نظر قائم مقام سازمان فعالیت کند تا از امکانات پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و توان حوزه‌های تربیت و یادگیری هم استفاده کند.

ذوعلم افزود: معاونان آموزشی ادارات کل استانی به عنوان مجری اصلی این طرح در سراسر کشور تلقی شوند و معاونت‌های پژوهشی استان‌ها به عنوان کمک‌کننده حضور داشته باشند و کار غنی‌سازی و ارزیابی را انجام دهند. در این زمینه فرهنگ‌سازی، ادبیات سازی و گفتمان سازی نیاز است و کارها به‌نحوی باشد که معاونان پژوهشی استان‌ها بر این مورد نظارت کنند و به عنوان همیار و همکار متواضع در کنار مسئولان دیگر حضور داشته باشند و آسیب‌های طرح بوم را در شورای معاونان مطرح و پیگیری کنید. این فرایندها و جلسات به‌شکلی پیش برود که وزیر آموزش و پرورش در مصاحبه‌ها و برنامه ریزی‌ها، برنامه ویژه مدرسه را جدی تلقی کند. حتماً ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش و پرورش در این مورد فعال باشد و همکاری بین معاونت علمی ریاست جمهوری از طریق همین طرح بوم جدی شود.

رئیس سازمان پژوهش ادامه داد: طرح بوم به هیچ عنوان خارج از برنامه تحول، حوزه‌های ۱۱ گانه تربیت و یادگیری و اهداف حوزه‌های تربیتی نیست؛ آن هم می‌خواهد ایمان، علم، عمل و اخلاق را گسترش دهد. این طرح برای جبران بخشی از محتوا است که قابل برنامه‌ریزی متمرکز نیست. به همین دلیل در هریک از مدیریت‌های زیر مجموعه معاونت طراحی و تولید یک گروه برای غنی سازی برنامه ویژه مدرسه در آن دوره در حال طراحی است تا همه چیز را رصد، پیگیری، تقویت و حمایت کنند.

وی افزود: باید موانع حقوقی پیش روی اجرای طرح بوم برطرف شود چون مدیر مدرسه که می‌خواهد کارشناس مذهبی، کارشناس ورزشی و کارشناس بهداشتی را از بیرون دعوت کند که با مشکلاتی مواجه می‌شود. حتماً باید تدابیری اندیشید تا برخی فرایندها بتوانند به‌طور کلی افراد مورد تایید به مدرسه دعوت شوند و از آنان استفاده شود.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در ادامه گفت: در زمینه تقویت گفتمان عدالت‌محوری و کاهش تبعیض‌ها در سازمان در آغاز راه هستیم. هر دستگاه حاکمیتی در ایران این وظیفه را دارد که در مجموعه خودش تبعیض زدایی و ادای حق کند و طیف ضعیف دستگاه را مورد حمایت قرار دهد. همه این اهداف با هم‌افزایی، هم‌اندیشی و همدلی و یک نگاه گفتمان محور میسر می‌شود و نه شخص محور.

وی ادامه داد: آزاداندیشی، پرداختن به مباحث فکری و عمیق در مسائل مختلف تعلیم و تربیت باید در جایی مانند سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی انجام شود و گسترش یابد و از حالت متعصبانه و شعاری فاصله بگیرد. مشارکت‌پذیری و برگزاری نشست‌ها با مجامع بیرونی باید تقویت شود. ما در حال سیر مسیری هستیم که باید در تمام محافل علمی و کارشناسی مرتبط با نظام تعلیم و تربیت، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی حضور داشته باشد.

ذوعلم در خصوص شاخص‌های برونداد آموزش و پرورش گفت: ما مدل شاخص‌سازی که یک مدل ۶ در ۵ را در اختیار داریم. در واقع شش ساحت تربیتی و پنج عنصر تلفیقی است بین ساحت‌های شش گانه مبانی نظری تحول و شایستگی‌های پنچ گانه برنامه درسی ملی. این پنج عنصر تفکر، ایمان، علم، عمل، اخلاق هر فرد و هر جامعه عناصر هویت‌ساز هستند. با توجه به تفاوت‌های فردی، دختر یا پسر بودن، پایه‌های مختلف تحصیلی، روستایی یا شهری بودن و مناطق مختلف، تعداد حدود ۱۵ میلیون دانش‌آموز و یا ۳ میلیون دانش آموز متوسطه و عوامل دیگر سطح دست یافتگی و شایستگی ثابتی را تعریف کرد.

وی ادامه داد: پایه نظری این اقدامات آماده است و ما مبانی نظری تحول، شایستگی‌های پایه و ساحت‌های شش گانه تربیتی را داریم و باید آن‌ها را امتداد دهیم و جزئی‌تر ببینیم. تجربه خوبی در این زمینه در شورای عالی آموزش و پرورش به دست آمده که الگومند نبوده و استقرایی بوده است و اکنون باید به یک روش نظام مند و الگومند دست پیدا کنیم.

رئیس سازمان پژوهش در پایان گفت: این کلان پروژه‌ها به یک تمرکز ذهنی بسیار پیوسته نیاز دارد و بخش‌های دیگر مثل طرح بوم نیاز است از معاونت طراحی و تولید بیرون آمده و به طور جدی زیر نظر قائم مقام سازمان دنبال شود البته با توجه به زحمات بسیار خوب همکاران این حوزه از عملکرد مجموعه مجلات رشد راضی نیستم و نیاز است ملکی در این بخش هم دقت نظر بیشتری داشته باشند.