اثرات منفی حجم زیاد کتاب های درسی

به گزارش ایسنا، حجت‌الاسلام علیرضا صادق‌زاده با انتقاد از حجم زیاد کتابهای درسی در نظام آموزشی خاطر نشان کرد: در طول دوره‌های گوناگون ایجاد تحول در کتابهای درسی به حجم کتابها بیتوجه بودهایم. علی رغم اینکه خواستیم اهداف را تغییر دهیم و متناسب با اهداف حجم کتاب‌های درسی را کم کنیم، اما جسارت کم کردن حجم کتابها متناسب با ملاکهای موجود در سند تحول را نداشته‌ایم.

وی افزود: در تمام ساحت‌های یادگیری همیشه مطالب خوب و جدید را به کتاب‌های درسی اضافه کرده‌ایم ولی جسارت کم کردن حجم کتاب ها را نداشتیم. نکته‌ای که شاید ما به آن بی توجه بودهایم این بوده که یک برنامه درسی به لحاظ میزان محتوا چقدر مطلب لازم است که قابلیت انتقال و زمینه سازی را نیز داشته باشد؟ این اشکالی است که بخش مهمی از برنامه درسی ما را به برنامه درسی پوچ و برنامه درسی پنهان تبدیل کرده است.

معاون سابق دانشگاه فرهنگیان گفت: بخشی از برنامه درسی ما فقط نوشته می شود ولی اجرا نمی شود. برخی از مطالب درسی نیز به دلیل حجم زیاد، اثر منفی بر روی دانش آموزان دارد. مثلا در درس دینی وقتی حجم مطالب ارزشی زیاد می شود باعث ایجاد ناراحتی و مواجه منفی از سوی مخاطب می شود و این برنامه درسی بیشتر زدگی و حالت دافعه ایجاد می کند تا اینکه باعث علاقه مندی شود.

صادق زاده گفت: واقعیت این است که باید در مطالب درسی متناسب با اهداف برنامه درسی و اهداف دوره‌های آموزشی تاملی صورت بگیرد. باید ببینیم که چه مطالبی و با چه شیوهای در کتابهای درسی آورده شود. ولی این کار از سوی مولفان و ناظران کتابهای درسی نیازمند جسارت است تا فقط حرفی که درست و خوب است را در کتاب های درسی نیاورند بلکه مطلبی را در کتابهای درسی بیاورند که ضرورت دارد. برخی از مطالب ضرورت دارد که در کتابهای درسی باشد واگر نباشد به برنامه درسی و اهداف آن ضربه وارد می کند.

این استاد دانشگاه در ادامه درباره ملاک‌های برنامههای درسی که ضرورت دارد در کتابها باشد گفت: از جمله این ملاک ها اهداف، توانمندی و ظرفیت فکری مخاطبان، ظرفیت کلاس درس و محتوای آموزش به لحاظ جدول برنامه درسی و امکانی که یک معلم با یک تعداد دانش آموز بتواند مطلب را با کیفیت خوب ارائه دهد و زمینه آموزش فعال را نیز فراهم کند.

وی بیان کرد: شواهد زیادی داریم که بعضی از مباحث کتابهای درسی بیش از کتابهای درسی سایر کشورهاست. حرص برخی مولفان برای بیان مطالب درسی زیاد باعث شده که خودمان را به جای دانش آموزی که سر کلاس نشسته نگذاریم. بعد از انقلاب در دوره‌های مختلفی به تحولات برنامه درسی نپرداخته‌ایم.

صادق زاده افزود: باید حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از حجم کتاب‌ها کم شود. نباید مطالب کتاب های درسی را وحی منزل بدانیم و فکر کنیم اگر بخواهیم این مطالب را از کتب درسی حذف کنیم قرآن خدا غلط می‌شود. حذف این مطالب اضافه جسارت نیاز دارد.

این استاد دانشگاه در ادامه درباره تاثیر کم کردن حجم کتب درسی نیز گفت: اگر این حجم مناسب و متناسب با شرایط، هدف و توانمندی دانش آموزان باشد آنها به درس بیشتر علاقه مند به محتوا می شوند و از حالت زدگی از دروس بیرون می آیند و درس را با علاقه و عشق مطالعه می‌کنند.

صادق زاده افزود: کم کردن حجم کتب آثار بسیار خوبی خواهد داشت. مقدار زیادی در فضای جامعه زمینه آن را فراهم کنیم و قبل از آن مولفان را به لحاظ فکری آماده کنیم و دستورالعمل‌های جدی بگذاریم که برنامه درسی موجود باید به عنوان مثال ۴۰ درصد کم بشود و این مولفان مجبور شوند چیزهایی را که در سنت برنامه درسی وجود داشته باشد را بیرون بریزند.