«شگفتی قلم» برای چیست؟

دکتر سعید منتظر المهدی*

گرچه در وصف قلم و صاحبانش سخن بسیار گفته اند اما به گمانم پدیده قلم از چنان شکوه و عظمتی برخوردار است که هر چه در باب آن «قلمفرسایی » نماییم ، کم گفته ایم . همه بیش و کم می دانیم اگر قلم نبود ما امروزه از میراث گرانسنگ فرهنگ و ذخیره انسان ساز تمدن و دانشِ در حال افزایش برخوردار نبودیم.

از آن مهم تر ،اگر قلم و اهل قلم نبودند امروزه نشانی از نام ملت ها نبود و به درستی گفته اند:در دفتر زمانه فتد نامش از قلم/ هر ملتی که مردم صاحب قلم نداشتو ما چه مسروریم که حتا پیش از زمانی که صنعت چاپ اختراع شود و دانش و قلم از انحصار خارج شود و همگانی شود،صاحبانِ صاحب قلمی داشته ایم که ارزش و شکوه قلم را به درستی فهم کرده اند و با قلمفرسایی و خلق آثار شگفت انگیز و ماندگار خود ، نام این دیارِ کهن را جاودانه ساخته اند و برایمان تاریخ و تمدن و فرهنگی به ودیعه گذاشته اند که همواره از سرچشمه زلال آن روانمان را طراوت می بخشیم و جانمان را جانی تازه ارزانی می داریم .آری ما فردوسیِ حماسه سرا داشته ایم که با « شاهنامه » و سروده های حماسی اش ،همچون «ایلیاد و ادیسه هومر» ، میراثی سرشار از شور و نشاط و سلحشوری، پیشِ رویمان نهاده است و زبانمان را از هر گزندی مصون داشته است، سعدی شیرین سخن را داشته ایم که با خلقِ “گلستان و بوستان ” ، بوستانی پر طراوت از شعر و شعور را برایمان به ارمغان آورده است ؛ او زبان ما را غنا بخشیده است و فهم انسانی ما را دوچندان ساخته است ،درست همانگونه که « ویلیام شکسپیر» با هملت و رومئو و ژولیت ، فهم و درک بشری را وسعت بخشیده است.

در تاریخ معاصرمان نیز صاحب قلمانی پرشمار داشته ایم که قلم را ارج نهاده اند و هر یک به گونه ای « ذهنِ » جویای دانایی ما را فراخ تر از پیش نموده است؛ استاد مطهری با آثار گوناگونش درک اجتماعی ما را گسترش داده است و بینش مذهبی ما را به روز نموده است .

جلال آل احمد با «مدیر مدرسه» اش لطافت روح ما را فرونی بخشیده است و با « خَسی در میقات» اش ما را با خود به یک سفر معنوی می برد.نادر ابراهیمی با « یک عاشقانه آرام» ، در وادی پر راز و رمز عشق قلم زده است و همانند علی محمد افغانی در « شوهر آهو خانم» ، غبار از حس زیباشناختی درونمان زدوده است و ظرفیت همدلی امان را دوچندان نموده است. همچنین کم نیستند صاحبان قلمی که به برکت قلم توانا و خزانه ذهنی فراخ خویش حماسه هشت سال جنگ تحمیلی را به تصویر کشیده اند و هر یک ابعادی از عظمت مقاومت مردم این دیار را جاودانه نموده اند، احمد محمود در « زمین سوخته» روزهای نخست یورش دشمن را قلمی نموده است و خانم حسینی در « کتابِ دا » از مقاومت و تاب آوری و رنج گروهی از آنانی که رنج بردند تا ما رنج نبریم، را برایمان ترسیم نموده است.

باری، اینان و انبوه صاحبانِ قلمِ دیگری ، با قلم زیبای خویش همچون لئو تولستوی در « جنگ و صلح»، عظمتِ از جان گذشتگی و انسجام و همدلیِ مردم ایران عزیز را به رخ دنیا کشیده اند و نشان داده اند که چه سان با قلم می توان بزرگی یک ملت را فریاد زد . و اینک نیز همه ما بر خود می بالیم که در بین خود انبوه صاحب قلم داریم که ارزش قلم را می دانند و با قلم زیبا و ستودنی خویش برای جامعه تولید دانایی و امنیت و امید می کنند و آینده ای سرشار از شور و شعف و شادابی برایمان ترسیم می کند.

من از طرف مجموعه فرماندهی انتظامی کشور ، روز قلم را به همه اهالی قلم و عقل و خرد و اندیشه ی کشورمان تبریک عرض نموده و به همه آنان دستمریزاد می گویم که با قلم خویش قلب ما را مملو از آرامش می سازند و ذهن ما را پر از واژگان نیکو می نمایند.

معاون فرهنگی اجتماعی پلیس*