تغذیه مناسب برای افرادی که سنگ کلیه دارند

فوق تخصص کلیه گفت:‌در افراد مبتلا به سنگ کلیه باید مصرف گوشت قرمز و پروتئین‌های حیوانی محدود باشند و از همه چیز مهم تر اینکه مصرف مایعات باید به حدی باشد که شخص بتواند روزی دو الی سه لیتر ادرار داشته باشد.

به گزارش فارس، جاوید صمدی، فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی کلیه ،گفت: سنگ کلیه جزء بیماری‌هایی است که به صورت شایع در کل دنیا، مردم تجربیات مختلفی از آن دارند.

وی عنوان کرد : کشور ماهم از نظر شیوع سنگ کلیه در کل دنیا جزء کشورهایی است که آمار بالایی دارد و شاید آماری که در کل دنیا مطرح می‌شود امار ۲ یا ۳ درصد از مردمی است که مبتلا به سنگ کلیه هستند، اما مطالعاتی که در داخل کشور انجام می‌شود آمار ۵ الی ۸ درصد سنگ کلیه را شامل می‌شود که اطلاعات دقیق داخل کشور در اسناد انجمن ارولوژی ثبت شده است.

این فوق تخصص کلیه افزود: اهمیتی که مردم به سنگ کلیه می‌دهند از روی درد شدیدی است که تجربه می‌کنند، اما از نظر پزشکی این اهمیت غیر از بحث شیوع بالای سنگ کلیه، درمان‌هایی که برای سنگ کلیه انجام می‌گیرد را شامل می‌شود که هزینه‌های زیادی را به مردم تحمیل می‌کند.

صمدی اظهار داشت: ما دلایل گوناگون در نارسایی کلیه داریم که به عنوان سرلیست این علل همیشه از دیابت و فشارخون صحبت می‌شود اما یکی از علل اصلی کم کاری و از بین رفتن عملکرد کلیه و در صورتی که هر کلیه درگیر شود با پیوند و دیالیز،سنگ کلیه هست‌ و این نشان می‌دهد که این بیماری مهم است.

وی خاطرنشان کرد : غیر از آمار بالای این بیماری‌ یکی از درگیری هایی که مشکل ایجاد می‌کند بحث عود سنگ کلیه است، افرادی که سنگ کلیه را تجربه می‌کنند هر سال ۵ درصد این افراد دوباره مبتلا به سنگ کلیه می‌شوند و اگر بخواهیم در طول ۱۰ سال را بررسی کنیم می‌بینیم ۵۰ درصد از کسانی که یک بار تجربه این بیماری را داشتند دوباره به آن مبتلا می‌شوند که این نشان می‌دهد که این بیماری هم در سطح پیشگیری و هم در سطح درمان نیاز به کار دارد.

این فوق تخصص کلیه گفت: کلیه مانند یک پالایشگاه عمل می‌کند که کارش تصفیه کردن آب و املاح است، یعنی در واقع چیزهایی که بدن نیاز دارد را داخل بدن نگه می‌دارد و املاح اضافی را دفع می‌کند و کل کلید این ماجرا این است و اگر به هر دلیلی تعادل بین این املاح و آبی که دفع می‌شود بهم بخورد کلیه مستعد سنگ می‌شود.

صمدی خاطرنشان کرد: جالب است که داخل خود ادراری که دفع می‌شود عواملی داریم که مهارکننده تشکیل سنگ‌اند، همیشه مردم عواملی که سنگ ساز هستند مانند کلسیم، اسید سیتریک و اگزالات را شنیده‌اند ولی ما المان‌هایی داخل ادرار داریم که اینها از تشکیل سنگ کلیه پیشگیری می‌کنند مانند منیزیم وسیترات .

وی تصریح کرد: پس اگر به هر دلیل غلظت املاح داخل ادرار بالاتر رود و حجم مایع ادرار کمتر شود منجر به تشکیل سنگ کلیه می‌شود‌، بسیاری وقت‌ها این تعادل بر قرار است اما در مسیر خروجی ادرار از لگنچه، حالب و مثانه مشکل داریم؛ به طوری که افرادی که به طور مادر زادی دچار تنگی محل لگنچه و حالب هستند مستعد سنگ کلیه‌اند.

این فوق تخصص کلیه اظهار داشت: همچنین افرادی که در سنین بالا بیماری پروستات دارند مستعد سنگ مثانه هستند، علاوه بر این ۲۵درصد کسانی که سنگ کلیه دارند به دلیل سابقه خانوادگیشان است که در بیشتر در آقایان شایع است، به دلیل شغل‌های سختی که دارند یا نقش هورمون.

صمدی گفت: از علل دیگر سنگ کلیه کم تحرکی است، همچنین مصرف بیش حد پروتئین های حیوانی و نمک از عوامل دیگر است، پس نوع غذا در این موضوع مهم است، علاوه بر این همچنین یک سری از بیماری‌های زمینه ای باعث سنگ کلیه می‌شنود، برای مثال افرادی که اسیدسیدریک بالایی داشته یا نقرس دارند، همچنین یک درصد از افرادی که دچار پرکاری پاراتیروئید هستند اینها همه مستعد سنگ کلیه‌اند.

وی خاطرنشان کرد : اگر امروزه در کشور این آمار بالاتر رفته است به نوعی مربوط به تغییر سبک زندگی ما می‌شود، برای مثال تمایل به خوردن فست فود و غذاهای پرنمک،بیشترین سوالاتی که مردم از ما می‌پرسند این است که ما چه غذاهایی بخوریم؟ در واقع مهم ترین چیز در رژیم غذایی سنگ این است که تعادل بین مصرف مایعات و املاح را برقرار کند که مهم ترین آن این است که مصرف نمک را کم کنیم.

این فوق تخصص کلیه افزود: بسیاری دوست دارم که این جمله همیشه در ذهن مردم بماند، مصرف لبنیات در بیمارانی که سنگ کلیه دارند به هیچ عنوان محدودیت ندارد، به شرطی که لبنیاتی استفاده کنیم که کم چرب باشند و نمک کمتری داشته باشند.

صمدی اظهار داشت: در واقع نقش نمک پر اهمیت تر از خود کلسیم است، مصرف گوشت قرمز و پروتئین‌های حیوانی باید محدود باشند و از همه چیز مهم تر اینکه مصرف مایعات باید به حدی باشد که شخص بتواند روزی دو الی سه لیتر ادرار داشته باشد.

وی عنوان کرد:‌حال اگر بپرسند ما روزی چقدر مایعات بخوریم تا این مقدار ادرار را داشته باشیم باید به رنگ ادراری که دفع می‌شود توجه کنیم، اگر اکثر اوقات رنگ ادرار روشن باشد، یعنی مصرف مایعات کافی است.

این فوق تخصص کلیه گفت: ما باید بالانس بین فعالیت و مایعات را حفظ کنیم، برای مثال ممکن است فردی روزی ۱۰ لیوان آب بخورد ولی فعالیت روزانه اش خیلی سنگین باشد یا میزان تعریق وی زیاد باشد، پس در این صورت حجم ادرار کمتر می‌شود، فعالیت ورزشی خوب است به شرط اینکه همزمان با مصرف مایعات کافی باشد.

صمدی تصریح کرد : زمانی که سنگ تشکیل می‌شود به طور معمول ۶ الی ۷ ساعتی که شخص می‌خوابد بیشترین زمانی است که رسوبات و کریستال‌ها می‌توانند هسته اولیه سنگ را تشکیل دهند، به همین دلیل فرد باید نصف شب بیدار شود و یک لیوان آب استفاده کند.

وی گفت: درباره مصرف کلسیم که موضوع رایجی هست، ممکن است شخصی به دلیل پوکی استخوان و یا به دلایل دیگر پزشکی مجبور باشد که کلسیم استفاده کند، اگر مکمل کلسیمی استفاده می‌شود باید با پزشک اورولوژیست مشورت کند، چون ممکن است که نیاز به دادن داروهای تکمیلی باشد که این جذب کلسیم داخل بدن را کمتر کند.

این فوق تخصص کلیه عنوان کرد: توصیه می‌شود اگر کلسیم به هر دلیلی تجویز شد زمانی استفاده شود که پس از وعده اصلی غذایی شما باشد، یعنی اگر وعده غذایی اصلی شما ناهار است این مکمل کلسیمی را بعد از ناهار استفاده کنید.

صمدی خاطرنشان کرد:‌ اگر شما جزء افرادی هستید که به صورت رایج و مکرر دچار سنگ کلیه می‌شوید توصیه می‌شود بررسی‌های تکمیلی را انجام دهید؛ چون ممکن است کسانی باشند که درمان های مراقبتی دارویی در این نوع افراد پررنگ تر باشد، خوشبختانه بییشتر سنگ‌ها سایز کوچکی دارند و زیر ۶.۷ میلی متر هستند که در این صورت توصیه به هیچ درمانی به جز درمان‌های مراقبتی نمی‌کنیم.

این فوق تخصص کلیه خاطرنشان کرد: شکل ،سایز ،تعداد و محل سنگ مهم است، به طور معمول بزرگترین سایز سنگ مثلا ۲ سانت را برای سنگ شکنی ارجاع می‌دهیم که استانداردش هم همین است اما اگر به هر دلیلی بیمار سنگ شکنی کرد و سنگش نشکست قدم بعدی این است که جراحی انجام شود.

صمدی افزد:‌ اما خوشبختانه با توجه به پیشرفت‌های خوبی که در دهه گذشته در کشور، در رشته اورولوژی بوده است و کشور به عنوان پایونیر منطقه مطرح است،جراحی بسته که الان رایج ترین نوع جراحی است انجام می‌شود و تنها یک در صد از افراد جراحی باز می‌شوند.

وی گفت : مهم ترین چیزی که الان بیماران ما درگیر هستند سنگ‌های حالب هست نه سنگ کلیه؛ یعنی به هر دلیلی سنگ آمده و داخل حالب گیر کرده و پس از گذشت دو هفته هنوز دفع نشده که در این صورت اقدام به روش TUL به صورت بسته شده و از طریق لیزر سنگ شکسته و خارج می‌شود.