آشنایی با بیماری «خود ایمنی»

سیستم ایمنی بدن مجهز به مجموعه ای از سلاح هاست که می تواند از بدن در برابر انواع پاتوژن ها دفاع کند، اما در برخی افراد این زرادخانه قدرتمند از سلول‌های ایمنی و پروتئین‌ها، به سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌های سالم حمله می کند.

به گزارش ایسنا، حمله سیستم ایمنی بدن به سلولها و بافت های سالم بدن، اختلال خود ایمنی شناخته می شود و در بروز بیش از ۱۰۰ نوع بیماری از دیابت نوع یک تا آرتریت روماتوئید نقش دارد.

میلیون‌ها نفر تحت تاثیر بیماری‌های خود ایمنی هستند و تخمین زده ‌شده که پنج تا ۹ درصد از جمعیت ایالات متحده به بیماری خود ایمنی مبتلا هستند و اگرچه روشهای درمانی زیادی برای مدیریت علائم ناتوان‌کننده این بیماریها طراحی شده‌اند اما در کل بیماری‌های خودایمنی غیرقابل درمان هستند.

شیوع بیماری های خود ایمنی در سراسر جهان در حال افزایش است، اگرچه دلایل آن مشخص نیست، «امیلی ادواردز» محقق دپارتمان ایمونولوژی و آسیب شناسی در دانشگاه مانش استرالیا گفت: فاکتورهای سبک زندگی مانند تغییر رژیم غذایی در کنار پیشرفت در تشخیص و شناخت بالینی از این بیماری ها، احتمالا در افزایش شناسایی موارد ابتلا نقش داشته است.

*کدام عوام باعث بروز بیماری های خود ایمنی می شود؟

بیماری‌های خود ایمنی مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر احتمال ناشی از تاثیر متقابل عوامل ژنتیکی و محیطی هستند اما علت دقیق آنها نامشخص است.

با این حال، افرادی که سابقه خانوادگی بیماری‌های خود ایمنی دارند بیشتر احتمال دارد به این بیماری‌ها مبتلا شوند برای مثال موارد ابتلا به بیماری ام اس در میان اعضای یک خانواده مشاهده می‌شود، برخی از عوامل محیطی مانند آلاینده‌ها، برخی داروها، عفونت‌های ویروسی و رژیم غذایی نیز در بروز بیماری‌های خودایمنی دخیل هستند.

به طور کلی، زنان دو برابر بیش از مردان در معرض ابتلا به بیماری‌های خود ایمنی هستند و این اختلالات به طور معمول در دوره‌های استرس شدید مانند بارداری ظاهر می‌شوند، همچنین برخی از بیماری‌های خودایمنی در نژادها و قومیتهای خاص شایع‌تر است، برای مثال بر اساس گزارش دپارتمان بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، لوپوس در افراد آفریقایی-آمریکایی و اسپانیایی تبار شدیدتر است.

*علائم بیماری های خود ایمنی

اگرچه هر بیماری دارای ویژگی های خاصی است، اما بسیاری از آنها علائم مشخصی مانند خستگی، سرگیجه و تب خفیف دارند، اما علامت کلاسیک یک بیماری خودایمنی التهاب است که می تواند باعث قرمزی، حرارت، درد و ورم شود، در بسیاری از بیماری‌های خودایمنی،علائم می‌تواند گاهی خفیف و در برخی دیگر شدید باشد.

*درمان بیماری های خود ایمنی

داروهای زیادی برای درمان بیماری‌های خودایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما آنچه برای بیماران تجویز می‌شود بر اساس نوع اختلال، شدت آن و علائمی که بیمار تجربه می‌کند تعیین می‌شود، داروهای مورد استفاده شامل مسکن های خفیف بدون نسخه تا داروهایی برای جایگزینی مواد حیاتی مانند انسولین است که بدن دیگر قادر به ساخت آنها نیست.

همچنین درمان‌های بیولوژیکی وجود دارند که برای هدف قرار دادن فاکتورهای واکنش ایمنی نامنظم که باعث سرکوب شدن سیستم ایمنی می شود طراحی شده‌اند.

*بیماری های خودایمنی و واکسن ها

به طور کلی، به افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی توصیه می شود که مانند افراد سالم واکسینه شوند، با این حال، اگر آن‌ها از داروهای سرکوب‌کننده‌ های ایمنی مصرف کنند که تاثیر سیستم ایمنی را کاهش می‌دهند، ممکن است به حداکثر واکنش مطلوب به واکسن‌ منجر نشود.

اگرچه توافق علمی ناچیزی درباره سطح آنتی‌بادی‌های سیستم ایمنی و مصون سازی در برابر ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ وجود دارد، برخی از کشورها برنامه‌ تزریق دُز سوم واکسن را برای برخی گروهای جمعیتی از جمله افرادی با سیستم ایمنی ضعیف اعلام کرده‌اند.