واکاوی دلایل آلودگی هوای پایتخت در روزهای گرم

دلیل مهم آلودگی هوای شهر تهران در روزهای گرم سال ازن است، میزان غلظت آلاینده ازن با شدت گرفتن نور خورشید در ماه‌های گرم سال افزایش پیدا می‌کند و باعث تشدید آلودگی هوا می‌شود.

به گزارش گروه شهری آوای جامعه، براساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، یکشنبه ۲۰ تیر ۱۴۰۰ وضعیت هوای پایتخت ناسالم برای گروه‌های حساس بود و شاخص کیفیت روی عدد ۱۲۸ قرار دارد.

شهر تهران از ابتدای امسال تاکنون، دو روز پاک، ۹۵ روز قابل قبول، ۱۵ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز ناسالم برای همه را تجربه کرده است. این درحالی است که پایتخت در مدت مشابه سال گذشته، ۱۵ روز پاک، ۸۰ روز قابل قبول و ۱۸ روز ناسالم برای گروه‌های حساس را پشت سرگذاشته است.

همچنین در فصل تابستان گذشته (یکم تا بیستم تیر ۱۳۹۹) وضعیت آلودگی هوای تهران برابر با ۸ روز قابل قبول و ۱۲ روز ناسالم برای گروه‌های حساس بوده است. اما در مدت مشابه امسال این آمار برابر با ۱۴ روز قابل قبول و ۵ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز ناسالم برای همه است.

شاید این پرسش مطرح شود که مگر در فصل تابستان و روزهای گرم هم آلودگی هوا تشدید می‌شود؟ بله، تابش آفتاب و افزایش درجه حرارت سبب می‌شود که غلظت ازن در شهر تهران هنگام شروع فصل گرم بیشتر از فصل زمستان باشد و حتی ازن در برخی از روزهای تابستان تبدیل به شاخص آلاینده در پایتخت می‌شود.

البته براساس آمار شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، شاخص آلاینده امروز PM۲.۵ تشخیص داده شده است، اما بیشتر در تابستان‌های هرسال، در صورت افزایش باد هم گرد و غبار و هم آلاینده ازن باعث آلودگی هوا می‌شوند و در برخی از روزها هر دو آلاینده در شرایط ناسالم قرار می‌گیرد.

باید توجه داشت که هر تابستان، میزان ازن در هوا به دلیل افزایش تابش نور خورشید بیشتر می‌شود و این یک روند طبیعی است. اما باتوجه به افزایش گرما در تابستان امسال که ناشی از افزایش تابش خورشید است، می‌توان اینگونه نتیجه گیری کرد که یکی از دلایل مهم آلودگی هوای امسال ازن است.

برای تشکیل ازن سه عامل نورخورشید و اکسیدهای ازت (NOx) و مواد آلی فرار (VOC) نیاز است. اکسیدهای ازت (NOx) از خودروها، منابع خانگی و صنایع تولید و مواد آلی فرار (VOC) نیز از صنایع به‌ویژه پالایشگاه‌، خودروها و درختان منتشر می‌شود.

اما نکته مهم در این واکنش شیمیایی، نورخورشید است که هر چه شدت آن بیشتر باشد با وجود ثابت ماندن میزان بقیه ترکیبات، آلاینده ازن بیشتری تولید می‌شود و به‌همین دلیل است که میزان تشکیل این آلاینده و غلظت آن در تابستان بیشتر از سایر فصول است.

آلاینده ازن باعث ایجاد تنگی نفس و خس‌خس سینه، ایجاد درد وقتی نفس عمیق کشیده می‌شود و سرفه و خارش‌گلو، تشدید بیماری‌های ریه مانند آسم، آمفیزم و برونشیت مزمن و افزایش تعداد حملات آسم می‌شود، بهتر است که شهروندان برای حفظ سلامت در روزهای ناسالم، ترددهای درون شهری خود را کاهش دهند.