واکاوی مبانی فتوای رهبر انقلاب پیرامون «صحت وقف پول»
کته مهم درباره فتوای ایشان این است که در همان ابتدا نفرمودند که می‌توان پول را وقف کرد، بلکه مبنای کار را بیان کرده‌اند و مالیت پول را موضوع فتوا قرار داده‌اند.
رئیس پژوهشکده وقف با بیان اینکه پاسخ رهبر انقلاب پیرامون «صحت وقف پول» برای «وقف» راهگشا است، گفت: نکته مهم درباره فتوای ایشان این است که در همان ابتدا نفرمودند که می‌توان پول را وقف کرد، بلکه مبنای کار را بیان کرده‌اند و مالیت پول را موضوع فتوا قرار داده‌اند.
به گزارش گروه فرهنگی آوای جامعه، حسین قشقایی درباره پاسخ رهبر انقلاب پیرامون استفتاء «صحت وقف پول» با تاکید بر اینکه این فتوا برای «وقف» راهگشا است، اظهارداشت : پیش‌تر مردم تصور می‌کردند که مال غیر منقول باید وقف شود؛ با این تفسیر در حال حاضر بسیاری از مردم که توان مالی بالایی ندارند، قادر نخواهند بود که با هر میزان سرمایه اقدام به وقف کنند.
وی افزود: نکته مهم درباره فتوای اخیر رهبر انقلاب آن است که ایشان در همان ابتدا نفرمودند که می‌توان پول را وقف کرد، بلکه مبنای دیدگاه خود را بیان کرده‌اند و مالیت پول را موضوع فتوا قرار داده‌اند؛ ایشان می‌فرمایند می‌توان پذیرفت که مالیت پول، قابلیت دوام خواهد داشت؛ بنابراین به طور طبیعی آن افرادی که بخواهند روشی را در پیش بگیرند که پول وقف شود باید نظر به مالیت پول داشته باشند و سازمان اوقاف نیز با نظرداشت این مبنا الگوی متناسب با آن را طراحی کند.
رئیس پژوهشکده وقف با بیان اینکه مالیت پول به این معناست که ارقام مورد توجه نبوده و ارزش داد و ستدی و ارزش معاملاتی آن مورد توجه است، گفت: در جایی که یک واقف ۱۰۰ میلیون تومان را وقف می‌کند، نباید گفت ۱۰۰ میلیون تومان وقف شده است بلکه باید گفت، میزانی از مالیت که در آن زمان مشخص با ۱۰۰ میلیون نشانه‌گذاری شده و وقف شده است؛ با این تفسیر در اثر افزایش تورم و کاهش ارزش پول، مالیت پول کاهش پیدا نخواهد کرد؛ یعنی اگر یک نفر ۱۰۰ میلیون تومان وقف کند، پنج سال دیگر نمی‌توان گفت، شما ۱۰۰ میلیون تومان وقف کردهاید بلکه باید گفته شود که شما در سال ۱۴۰۰ یک میزانی از مالیت وقف کردهاید که در آن زمان با ۱۰۰ میلیون تومان نمایش داده شد و باید دید همان میزان مالیت بعد از پنج سال با چه رقمی نمایش داده می‌شود.
قشقایی عنوان کرد : باید طوری مالیت پول را حفظ کرد که آن میزان قدرت خریدی که با این مبلغ در اردیبهشت ۱۴۰۰ وجود داشته در اردیبهشت ۱۴۰۵ نیز وجود داشته باشد؛ فتوای معظم له در خصوص صحت وقف پول بر این اساس بوده است؛ بنابر این اگر این مالیت در قالب پول به‌صورت راکد نگه داشته شود، موجب تضییع آن و کاستن ارزش موقوفه می‌شود.
وی تصریح کرد: درخصوص اینکه وقف یک نهاد امضایی است، باید گفت یعنی قبل از اسلام نیزکلیت آن بوده و اسلام آن را با اصلاحات و ضابطه‌مندی پذیرفته تا در شریعت اسلام نیز وجود داشته باشد؛ چون اینگونه است، شارع مقدس در مقام تشریع این ادله را بیان نکرده است که اگر این گونه بود از اطلاق ادله وقف می‌توانیم، استفاده کنیم؛ اطلاقشان شامل وقف پول هم می‌شود؛ در نتیجه رهبر معظم انقلاب اسلامی برای درستی وقف پول استناد به اطلاق ادله را روا نمی‌دانند.
رئیس مرکز پژوهشی وقف تاکید کرد: رهبر انقلاب در وقف «تحبیس‌الاصل و تسبیل‌المنفعه»، نظرشان بر این است که تحبیس‌الاصل جنبه طریقیت دارد نه موضوعیت و رکن اساسی که در وقف داریم تسبیل منفعت است.
قشقایی خاطرنشان کرد: آن کسانی که وقف را اجرا می‌کردند، دنبال چیزی بودند که در طول زمان جریان داشته باشد، بنابراین یک ملک یا مال غیرمنقول را وقف می‌کردند تا منافعش جریان داشته باشد و این یعنی وجود عین پایدار و اصل پایدار برای رسیدن به هدف اصلی از وقف، جنبه طریقیت دارد؛ هدف اصلی از وقف تسبیل المنفعه یعنی منافع جریان‌دار موضوع و غرض اصلی بوده است، لذا رهبر معظم انقلاب اسلامی همین را مبنا قرار دادند که عین باید باقی بماند و منافع جریان داشته باشد.
وی گفت: به هر حال نکات کلیدی و ارزشمندی در فتوا وجود دارد که باید پایه نخستین برای وضع مقررات قابل اجرا در جامعه داخلی و خارجی باشد.