حبس نفس های تالاب انزلی با سنبل های سمی

«سنبل آبی» گیاهی مقاوم و در عین حال زیبایی است که در چند سال گذشته چنگال خود را بر پهنه تالاب انزلی فرو کرده و به مرور نفس این تالاب ارزشمند را گرفته و اکنون به شماره انداخته اما قرار است با اقدامات صورت گرفته از پهنه این تالاب بین‌المللی جمع‌آوری می‌شود.

به گزارش ایرنا، تالاب بین المللی انزلی با مساحتی حدود ۲۰ هزار هکتار که از شمال به انزلی، از جنوب به صومعه‌سرا، از شرق خمام، از جنوب شرقی به رشت و از غرب به کپورچال و آبکنار انزلی محدود است به توجه بیشتری در زمینه حفاظت نیاز دارد چون چند سالی است مورد هجوم گونه ای گیاه به نام «سنبل آبی» قرار گرفته که مشکلات زیادی برای این اکوسیتسم ارزشمند و زیستنمدان موجود در آن ایجاد کرده است.

تالاب انزلی از نوع تالاب های ساحلی (Coastal Wetland) است، حوضه آبریز تالاب دارای مساحتی حدود ۳۷۴ هزار هکتار است، این تالاب در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب های بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید همچنین سازمان بین‌المللی حیات پرندگان، این تالاب را به عنوان زیستگاه با اهمیت برای پرندگان تشخیص داده‌ و جزو تالاب‌های طبیعی و آب شیرین کشور است که از جمله زیباترین مناظر آبی منطقه است.

این تالاب محل تخم ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است، انزلی با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی و صدها گونه موجودات گیاهی اکوسیستم کم‌نظیری دارد، از سال ۱۳۵۴ جزو تالاب‌های بین‌المللی تحت حفاظت شد و مهم‌ترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر است علاوه بر این سالانه پذیرای مسافران بی‌شمار داخلی و جهانگردان خارجی است، معروف‌ترین گیاه تالاب انزلی که شهرت جهانی دارد «لاله تالابی» است که تالاب را به این دلیل تالاب «مرداب لاله» می‌خوانند، حواصیل‌ها، اردک سانان، مرغابی سانان کشیم بزرگ، کشیم سیاه‌گردن، یلوه کوچک، کاکایی و غیره از پرندگان این تالاب شمرده می‌شوند. گیاهان تالاب به سه دسته غوطه ور، گیاهان شناور و گیاهان حاشیه‌ای تقسیم می‌شود اما در چند سال گذتشه گیاه سنبل آبی جانی برای این تالاب به جای نگذاشته است.

احمدرضا لاهیجان زاده معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در نشست خبری به مناسبت دوم فوریه (۱۴ بهمن) روز جهانی تالاب ها گفته بود که ۱۲ میلیارد تومان از طریق سازمان برنامه و بودجه برای پاکسازی تالاب انزلی از گونه مهاجم سنبل آبی اختصاص یافته، البته با وجه به حجم زیاد کار ساخت یک دستگاه جمع کننده گیاهان مهاجم نیز در دستور کار قرار گرفت و بر این اساس تفاهمنامه‌ای با وزارت دفاع امضا شد تا این دستگاه تهیه و گیاهان از بستر تالاب جمع‌آوری شود.

سنبل آبی یکی از ۱۰ گونه گیاهان مهاجم دنیا است؛ این گیاه وقتی وارد اکوسیستم آبی می‌شود در مدت ۲ هفته می‌تواند جمعیت خود را به میزان دو برابر افزایش دهد و یک بوته با ۲۰ گل می‌تواند سه هزار دانه تولید کند و هر دانه آن بین پنج تا ۲۷ سال می‌تواند زنده بماند؛ گیاه مهاجم سنبل آبی به عنوان گونه زینتی وارد اکوسیستم آبی کشور شده و به دلیل تکثیر و رشد بالای این گیاه، به شدت سطح آب را پوشانده و مانع ورود نور و اکسیژن به داخل آب می‌شود و به دلیل تولید لجن آلی باعث خشک شدن پهنه‌های آبی می‌شود.

سید فرشید فلاح سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بندر انزلی اعلام کرد که جمع آوری سنبل آبی از تالاب بین المللی انزلی آغاز شده است؛ پاکسازی تالاب از این گیاه مهاجم، بصورت مکانیزه و با دستگاه شناور دروگر سنبل آبی انجام می شود.

به گفته وی، سنبل آبی نخستین بار در سال ۱۳۹۴ در تالاب بین المللی انزلی مشاهده شد، این گیاه برای تالاب به عنوان گیاه مهاجم شناخته شده و تهدید جدی برای بوم‌سازگان‌ آبی (اکوسیستم آبی) استان به ویژه تالاب‌های گیلان است.

فلاح با تاکید بر اینکه جمع‌آوری سنبل آبی در مسیر بهبود شرایط زیستی تالاب انزلی بسیار موثر است، افزود: گیاه مهاجم سنبل آبی به علت رشد سریع در محیط‌ های آبی و تهدیدهایی که می‌تواند بر اکوسیستم‌های آبی تحمیل کند، یکی از خطرناک‌ترین گونه‌های گیاهی مهاجم در دنیا است.

سنبل آبی بومی تالاب های آمریکای جنوبی است و غیر از تعدادی از این تالاب ها که به زیبایی این گیاه فریبنده را در برگرفتند و خطری برای تالاب مطرح نیست، سنبل آبی برای تنوع‌زیستی سایر تالاب‌های دنیا تهدیدی جدی محسوب می شود.

با توجه به همین موضوع پاکسازی تالاب بین‌المللی انزلی از گیاه مهاجم سنبل آبی با مشارکت فرمانداری، سپاه پاسداران، نیروهای بسیج، ذینفعان تالاب و یگان حفاظت محیط زیست شهرستان از شنبه بازار روگا آغاز شده و تا پاکسازی کامل ادامه دارد.