مرگ خاموش ۳۵۵ نفر در هشت ماه

در هشت ماهه ابتدایی سال جاری ۳۵۵ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات ۳۱۳ نفر بود، ۱۳.۴ درصد بیشتر شده است.

به گزارش گروه حوادث آوای جامعه، در هشت ماه امسال از کل تلفات مسمومیت با گاز، ۲۶۷ نفر مرد و ۸۸ نفر زن بودند.

در این مدت استان های تهران با ۶۳، خراسان رضوی با ۲۷ و آذربایجان شرقی با ۲۶ فوتی بیشترین آمار تلفات گازگرفتگی را داشتند. آمار تلفات در استان های فارس ۲۴، البرز ۲۱ و اصفهان ۲۰ نفر گزارش شده است.

بر اساس همین گزارش در سایر استان ها آمار تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن کمتر از ۲۰ نفر و در بسیاری از استان ها زیر ۱۰ نفر بوده است.

در آبان امسال ۶۴ نفر براثر مسمومیت با گاز در کشور جان خود را از دست داده اند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۵.۹ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که آمار تلفات مسمومیت با گاز در مهر ماه امسال ۳۷ نفر بوده است.

سازمان پزشکی قانونی کشور با توجه به سردتر شدن هوا و ورود به فصل زمستان همچنان به هوطنان توصیه می کند در استفاده و نصب وسایل گرمایشی دقت لازم را به کار گیرند و با توجه به نکات و توصیه های ایمنی از بروز حوادث ناگوار و مرگ به دنبال گازگرفتگی پیشگیری کنند.

*چگونگی تولید گازمنو اکسیدکربن

تمام سوخت های گیاهی و یا سوخت های با منشا گیاهی و فسیلی می توانند منبع تولید گاز منواکسید کربن باشند. اجزای گیاهان مثل چوب، خاشاک، علوفه، پنبه و …، مواد گیاهی که تغییراتی در آن ها ایجاد شده است مثل زغال، زغال سنگ و یا فضولات حیوانات گیاهخوار، پارچه های نخی و سوخت های فسیلی مثل نفت، بنزین، گازوئیل، گاز طبیعی و هر ماده ای که از این مواد تهیه می شود مانند لاستیک، پلاستیک، قیر، پارچه های پلاستیکی می توانند در شرایطی که اکسیژن کافی در هوا وجود نداشته باشد، به صورت ناقص بسوزند و گاز زغال و یا همان منواکسید کربن تولید کنند.

*میزان سمیت منواکسیدکربن

گاز زغال گازی است بی بو، بی رنگ، بی مزه و سبک تر از هوا، این گاز بسیار سمی و مرگ آور است.

غلظت نیم تا یک درصد آن در هوای تنفسی در مدت ۱۵ دقیقه باعث مرگ می شود. اگر غلظت این گاز در هوای تنفسی زیاد باشد می تواند خیلی سریع باعث مرگ شود و حتی در غلظت های بالا می تواند باعث مرگ آنی شود. نکته مهم آن است که با توجه به بدون بو و رنگ بودن گاز منواکسید کربن، تا زمانی که انسان تحت تأثیر گاز منواکسید کربن قرار نگیرید و ‌آثار مسمومیت در وی ظاهر نشود متوجه وجود گاز منواکسید کربن در هوا نمی شود.

*راهکارهای پیشگیری 

مهم ترین نکته در جلوگیری از تولید گاز منواکسید کربن، رساندن هوای کافی(اکسیژن کافی) به ماده سوختنی است. اگر به ماده سوختی هوای کافی برسد، گاز منواکسید کربن تولید نخواهد کرد. بنابراین تهویه هوا مهم ترین نکته در پیشگیری از تولید گاز منواکسید کربن است.

باید توجه داشت که برای فرستادن هوای داغ به بیرون از فضای مسکونی باید جهت عمودی در مسیر حرکت هوای داغ ایجاد کنیم. اگر در مسیر هوای داغ قسمتی از مسیر افقی بود ضروری است سه برابر طول آن مسیر افقی، مسیری عمودی وجود داشته باشد. به عبارتی اگر در مجموع در مسیر لوله دودکش یک متر مسیر افقی وجود داشت، باید سه متر مسیر عمودی وجود نیز داشته باشد. اگر مسیر عمودی کافی در دودکش وجود نداشته باشد تمایل مثبتی به خروج هوا از آن فضا وجود نخواهد داشت.

نکته مهم دیگر اینکه اگر درمسیر حرکت هوای داغ حتی یک مسیر کوتاه در جهت پایین وجود داشته باشد هوای گرم به بیرون نخواهد رفت. اگر در انتهای مسیر خروج هوای داغ، فشار مثبت ناشی از وزش باد ایجاد گردد هوای داغ به بیرون نخواهد رفت و به همین دلیل است که باید در انتهای دودکش کلاهک های مخصوص وجود داشته باشد تا جریان باد از خروج هوای داغ پیشگیری نکند.

همانقدر که وجود دود کش برای وسیله حرارتی لازم است وجود منفذ و دریچه ای برای ورود هوا به فضای مسکونی که وسیله حرارتی در آن قرار دارد، لازم است. اگر هوا نتواند داخل شود واضح است که به بیرون هم نخواهد رفت و این یعنی اختلال در تهویه و اختلال در تهویه یعنی شرایط برای تولید منواکسید کربن فراهم شده است.

داغ بودن لوله دودکش در فاصله قابل توجهی دورتر از خود وسیله حرارتی، نشان دهنده جریان هوای داغ در آن خواهد بود.

*اقدامات لازم دربرخورد با گازگرفتگی

ابتدایی ترین و بهترین اقدام در برخورد با شخص دچار گاز گرفتگی، خارج کردن او از محیطی است که در آن مسمومیت رخ داده است و سپس انتقال سریع و بلافاصله وی به مراکز درمانی برای تجویز اکسیژن و سایر اقدامات لازم اما مهم است که به هنگام ورود به فضایی که در آن منواکسید کربن وجود دارد و شخصی مسموم و بیهوش شده است این توجه و دقت را داشته باشیم که خودمان دچار گاز گرفتگی و مسمومیت نشویم.

بهتر است تا حد امکان نفس خودمان را حبس کنیم، در ها و پنجره ها را باز کنیم، دوباره به بیرون از آن فضا برگردیم نفس تازه کنیم و مجدد برای کمک وارد شویم و اگر لازم بود چندین بار برای نفس تازه کردن، از آن محیط خارج شویم.