ضرورت ایجاد «کمپین های سلامتی»
پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی گفت: باید در حوزه بهداشت و سلامت، کمپین‌های سلامتی برای ارتقای سطح آگاهی و سواد سلامت مردم ایجاد شود.
پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی گفت: باید در حوزه بهداشت و سلامت، کمپین‌های سلامتی برای ارتقای سطح آگاهی و سواد سلامت مردم ایجاد شود.
به گزارش گروه سلامت آوای جامعه، در وبینار بررسی نحوه پوشش اخبار کرونا که در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با حضور نسترن کشاورز عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و حسین کرمانی پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی برگزار شد، دیدگاه‌های رسانه‌های مختلف، رویکردها و نقاط قوت ضعف شناسایی و درباره اطلاع رسانی و نحوه ارتباط با افکار عمومی راهکارهایی ارائه شد.
نسترن کشاورز عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این وبینار بر ضرورت بررسی سیاست‌های رسانه‌ها و نقاط ضعف و قوت آنها در پوشش اخبار کرونا با رویکردهای گوناگون بهداشتی، اجتماعی، ارتباطی و اقتصادی تأکید کرد.
وی با بیان اینکه انسان‌ها بر اساس نوع اطلاعاتی که در دسترس آنها قرار می‌گیرد و همخوانی این اطلاعات با نگرش‌هایشان رفتار خود را انتخاب می‌کنند، گفت: از این رو پوشش اخبار کرونا دانش لازم را در اختیار افراد قرار می‌دهد تا رفتار مورد انتظار از سوی آنان انجام می‌گیرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، پوشش خبری را یکی از مهمترین اجزا برای انتخاب رفتار از سوی مردم عنوان کرد و افزود: همه‌گیری کرونا شرایط خاصی را به وجود آورده است که مشابه آن تا کنون در جهان تجربه نشده است.
کشاورز خاطرنشان کرد : کرونا عوارضی را به وجود آورده که حتی جنگ‌های جهانی نیز تاکنون مشابه آن را به وجود نیاورده‌اند؛ همچنین زمان آن کوتاه نیست و نمی‌توان چشم‌اندازی برای پایان آن متصور بود.
وی قطعیت نداشتن درباره شناسایی این ویروس و موارد فوق را از مهمترین عوامل افزایش جذابیت درباره خبرهای مربوط به کرونا عنوان کرد.
کشاورز با بیان اینکه در حال حاضر با موضوعی مواجهیم که در همه کشورها پتانسیل بالایی برای تولید خبر دارد، گفت: نفوذ اینترنت نیز شرایط خاصی را رقم زده است، همچنین دسترسی به پلتفرم‌های مختلف رسانه‌ای باعث شده است که تولید خبر به شکل سنتی در انحصار خبرنگاران و روزنامه نگاران نباشد و این مسأله موجب شده که در بسیاری از موارد به اصول حرفه‌ای و حتی اخلاقی خبرنگاری توجه کافی نشود.
کشاورز با بیان اینکه کرونا شرایطی را به وجود آورده است که تقریبا همه بتوانند برای تولید محتوا انگیزه کافی داشته باشند، عنوان کرد: انگیزه‌های علمی، سیاسی و اقتصادی و همچنین دیده شدن فرصتی را برای بسیاری از افراد فراهم کرده است تا در حوزه کرونا تولید محتوا کنند.
وی با اشاره به تبعات مثبت و منفی پوشش اخبار کرونا، تاکید کرد: مجموعه این عوامل باعث می‌شود که لزوم احساس مسؤولیت متخصصان حوزه‌های مختلف برای کمک به مخاطبان بیشتر حس شود.
کشاورز با بیان اینکه یکی از اهداف پوشش اخبار تغییر نگرش و رفتار مخاطبان است، بر ضرورت آگاهی از نحوه شکل‌گیری نگرش‌ها و رفتار مخاطبان تأکید کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: حوزه‌های صنعت و سیاست انگیزه بالایی برای تغییر در نگرش و رفتار مخاطبان دارند و از این رو بیشترین تحقیقات علمی را برای اتخاذ رویکرد مناسب در این زمینه انجام می‌دهند.
وی، سرزنش کردن مخاطبان را نتیجه نادیده گرفتن نحوه شکل گیری رفتار و نگرش افراد دانست.
کشاورز با اشاره به اینکه بخش عمده‌ای از اطلاعات تبدیل به دانش نمی‌شود، بر ضرورت سطح بندی اطلاعات برای در دسترس قرار گرفتن مردم تاکید کرد.
وی اظهار داشت : سطح بندی اطلاع رسانی و آگاهی بخشی انتخابی با صداقت تعارضی ندارد، همچنین لزومی ندارد که تمامی افراد اخبار تمامی حوزه‌ها را روزانه دنبال کنند. این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نداشتن نگاه جامع را یکی دیگر از مشکلات مدیریت پوشش اخبار کرونا عنوان کرد.
کشاورز تصریح کرد: بدون در نظر گرفتن آمادگی افراد نمی‌توان مردم و حتی مسؤولان را برای انجام کاری آماده کرد.
وی مدیریت بیماری کرونا را در گروی رسیدن به نگاهی جامع دانست و افزود: با یک جانبه‌نگری از سوی متخصصان حوزه‌های گوناگون از جمله پزشکان، اقتصاد دانان و جامعه شناسان نمی‌توان کرونا را مدیریت کرد. این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: آگاهی به شرطی تبدیل به نگرش می‌شود که اعتماد وجود داشته باشد و نگرش نیز اگر با انگیزه همراه باشد منجر به رفتار می‌شود، البته گاهی اوقات نیز فراموشی باعث نبود بروز رفتار می‌شود.
وی گفت: یک جانبه نگری و قطعی‌نگری منجر به این می‌شود که نگرش مورد نظر در افراد شکل نگیرد. کشاورز بر ضرورت در نظر گرفتن پیام‌های مختلف برای گروه‌های گوناگون تأکید کرد و گفت: رفتارها تحت تأثیر تجربه و نگرش‌های قبلی شکل می‌گیرند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بر ضرورت بهره‌گیری از متخصصان گوناگون در رسانه‌ها تأکید کرد و گفت: کرونا را نباید تنها با رویکرد بالینی بررسی کرد.
کشاورز بر ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های گروه‌های گوناگون از جمله مدیران، متخصصان و سلبریتی‌ها تأکید کرد و گفت: بعد اقتصادی نیز به شدت اثر گذار است و در اتخاذ رویکردها باید در نظر گرفته شود. وی بر نقش سیاست‌های رسانه‌ای، دانش فردی خبرنگاران، شرایط اقتصادی خبرگزاری‌ها در نحوه پوشش اخبار کرونا اشاره کرد و لزوم حفظ تعادل در منافع فردی و جمعی را مورد تأکید قرار داد.
اهمیت اطلاع‌رسانی سلامت
در بخش دیگری از این وبینار حسین کرمانی پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی و علوم اجتماعی محاسباتی با اشاره به اینکه ورود به حوزه ارتباطات و اطلاع رسانی سلامت موضوع بسیار مهمی است، اظهار کرد: علوم انسانی، اجتماعی و بهداشتی باید در حوزه سلامت بیش از پیش مرتبط شوند و دیدگاه‌های جدیدی در این حوزه‌ها ایجاد شود.
وی با تأکید بر اینکه، بدون تحقیقات و پژوهش نمی‌توان فرهنگ سازی اجتماعی کرد، خاطرنشان کرد: باید در حوزه بهداشت و‌سلامت، کمپین‌های سلامتی برای ارتقای سطح آگاهی و ارتقای سواد سلامت مردم ایجاد شود.
کرمانی، نحوه اطلاع رسانی در اثر گذاری فرهنگ سلامت را مورد توجه قرار داد و گفت: در بحران کرونا اهمیت اطلاع‌رسانی سلامت بیش از پیش مشخص شد و در این کارزار نقش دانشگاه‌های علوم پزشکی در راستای اطلاع رسانی مثال زدنی است.
این پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی و علوم اجتماعی محاسباتی، اظهار داشت: به طور کلی رسانه‌ها به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که رسانه‌های سنتی و مجازی از جمله آن است.
وی اهمیت آشنایی با پتانسیل رسانه‌های مختلف را مورد توجه قرار داد و افزود: برای مثال تحلیل اخبار در رسانه‌ای همانند رادیو با اینستاگرام متفاوت است؛ چرا که رسانه‌های سنتی سازمان محور هستند و اطلاعات به صورت انبوه تولید و توزیع می‌شوند؛ در حالی که در نقطه مقابل رسانه‌های اجتماعی قرار دارند که در بستر اینترنت شکل گرفته و در بیشتر موارد توسط فرد هدایت می‌شوند.
کرمانی با بیان اینکه رسانه‌های سنتی و مدرن در بعضی از نقاط به اشتراک محتوایی رسیده‌اند، یادآور شد: تولید محتوا روابط بین رسانه‌ای به طور محسوس وجود دارد و به نظر می‌رسد این روند در آینده به شکل جدی تری گسترش یابد.
این پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی و علوم اجتماعی محاسباتی در بخش دیگری با تاکید بر اینکه اعتبار اخبار رسانه‌ها در کنار سرعت انتشار بالا در اطلاع رسانی موثر و ماندگار نقش قابل توجهی دارد، گفت: مردم غالبا به اخبار رسانه‌های معتبر بیشتر اعتماد دارند و این موضوع یکی از ابعاد مختلف رسانه‌های سنتی و اجتماعی است.
وی خاطرنشان کرد: امروزه گفتمان سازی توسط بسیاری از رسانه‌های مجازی معنا پیدا کرده و این امکان را به مردم می‌دهد که آزادانه وارد جریان اصلی اطلاع رسانی شوند.
به گفته این پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی و علوم اجتماعی محاسباتی، باید رهیافت‌های مشخص اطلاع رسانی مشخص شود و چگونگی نحوه اطلاع رسانی با هدف افزایش اعتماد عمومی در دستور کار رسانه ها باشد.
وی پرهیز از کوچک نمایی، ترس و وحشت عمومی، ناامیدی و ترس و هراس را از سوی رسانه‌ها خو‌استار شد. کرمانی اطلاع رسانی عمیق تر از منابع خبری معتبر را راه حل مناسبی برای اطلاع رسانی درست و به موقع ذکر کرد.
وی تأکید کرد: زمانی که رویکردها علمی باشد راه حل‌ها نیز مشخص است و با معیارهای علمی می‌توان به نتیجه رسید. کرمانی با اشاره به اینکه در بحران کرونا ارتباط موثر رسانه با مردم و از همه مهمتر افزایش اعتماد عمومی ضروری است،گفت: باید رویکردهای انتشار اخبار کیفی تر دیده شود و رسانه‌ها برای اطلاع رسانی و افزایش آگاهی اهتمام بیشتری داشته باشند.