مبارزه با سرطان با رژیم غذایی صحیح

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیماری های مزمن (بیماری های قلبی عروقی، دیابت، چاقی، انواع سرطان و بیماری های تنفسی) دلیل ۶۰ درصد از مرگ هاست و ۳۵ میلیون مرگ در سال به دلیل این بیماری ها رخ داده است. همچنین ۸۰ درصد از مرگ های فوق در کشورهای در حال توسعه کم درآمد مشاهده شده است.

میزان استاندارد شده بروز سرطان ۱۵۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر است که این میزان در مردان ۱۵۷ و در زنان ۱۳۵ در هر ۱۰۰ هزار نفر است، سرطان پستان با ۳۲ درصد، سرطان پروستات با ۱۷ درصد، سرطان پوست با ۱۴ درصد، سرطان معده با ۱۳ درصد و سرطان روده بزرگ با ۱۳ درصد شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان هستند.

در مردان نیز سرطان‌های شایع به ترتیب سرطان معده با ۱۷.۷۴ درصد، سرطان پوست با ۱۷.۴۹ درصد، سرطان پروستات با ۱۶.۹۳ درصد، سرطان روده بزرگ با ۱۴.۱۳ درصد و سرطان مثانه ۱۲.۶۱ درصد است و در زنان نیز سرطان پستان با ۲۳.۹ درصد، سرطان روده بزرگ با ۱۱.۷۰ درصد، سرطان پوست با ۱۰.۸۵ درصد، سرطان معده با ۸.۶۷ درصد و سرطان تیروئید با ۷.۳۱ درصد به ترتیب از سرطان‌های شایع هستند.

رژیم غذایی در دست کم، ۳۵ درصد از کل موارد سرطان ها دخالت دارد که این رقم در زنان به ۵۰ درصد می رسد. براساس پیش بینی سازمان جهانی بهداشت تا سال۲۰۲۰ موارد جدید سرطان ها به ۱۵ میلیون می رسد.

بنابراین سرطان از جمله بیماری هایی است که تغذیه صحیح در پیشگیری و درمان آن می تواند نقش مهمی داشته باشد.

برای مثال افرادی که کمتر از پنج بار در روز میوه و سبزی مصرف می کنند بیشتر در معرض خطر سرطان های دستگاه گوارش قراردارند.

برخی پزشکان بر این باورند که آنتی اکسیدان های موجود در برخی مواد غذایی با کاهش رادیکال های آزاد در بدن، در پیشگیری از انواع سرطان ها نقش مهمی دارنـد.

مواد آنتی اکسیدانی مانند کاروتنوئیدها (رنگدانه های گیاهی)، ویتامین C، ویتامین E، سلنیوم که مانع از آسیب سلول ها و بافت ها می شوند، می توانند از بروز تغییرات سلول های بدخیم جلوگیری کنند.

سبزی های برگ سبز و زرد و میوه های رنگی مانند اسفناج، هویج، مرکبات، زردآلو و طالبی، میوه ها به ویژه مرکبات و سبزی ها  روغن جوانه گندم و آفتابگردان، مغزها مانند بادام و سبزی های برگ سبز (منبع ویتامین E) و غذاهای دریایی، گوشت و جگر منبع سلنیوم هستند.

نتایج برخی مطالعات نشان داده که مصرف منابع غذایی حاوی سلنیوم به کاهش خطر بروز سرطان های پروستات، ریه و روده بزرگ منجر شده و همچنین مصرف ۱۰ بار گوجه فرنگی در هفته موجب کاهش خطر سرطان پروستات به میزان ۳۵ درصد شده است.

مهدی ثابت آنکولوژیست (سرطان شناس) در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: فیبرها ترکیباتی هستند که در دیواره سلول های گیاهان مثل سبزی ها، میوه ها، سبوس، غلات کامل، حبوبات و مغزها یافت می شوند. فیبرها با جذب آب و افزایش حجم مدفوع کمک به تسهیل دفع و کاهش یبوست می شوند.

وی خاطر نشان کرد: به طوری که نتایج مطالعات متعدد، نشان داده است رژیم های غذایی حاوی فیبر خطر بروز سرطان ها به ویژه سرطان معده، روده، مری را کاهش می دهند، فیبرها، با افزایش سرعت انتقال مواد غذایی از روده بزرگ موجب می شوند، باکتری های روده فرصت کمتری برای تولید مواد سرطان زا داشته باشند، همچنین دیواره روده برای مدت طولانی در معرض مواد سرطان زا قرار نگیرند.

ثابت تصریح کرد: فیبرها علاوه بر افزایش حجم و تسهیل عمل دفع موجب رقیق شدن مواد سرطان زا و کاهش مدت زمان تماس این مواد با دیواره روده می شوند. بنابراین با دریافـت کافــی و متناسبــی از گروه غلات، میوه ها و سبزی ها می توان از بروز بسیاری از سرطان ها پیشگیری کرد.

وی گفت: توصیه می شود روزانه ۴۰۰ گرم یا  پنج بار در روز میوه و سبزی مصرف شود، ارتباط مصرف رژیم های پرچرب با سرطان، دریافت مقادیر زیادی چربی (گوشت قرمز، تخم مرغ، محصولات لبنی با مقادیر بالایی چربی و کلسترول) موجب افزایش احتمال خطر سرطان روده، پستان و کلیه می شود. دریافت بالای چربی به خصوص در زنان یائسه احتمال بروز سرطان پستان را افزایش می دهد.

این پزشک خاطرنشان کرد: مصرف روغن زیتون خطر بروز بسیاری از سرطان ها به خصوص سرطان پستان را کاهش می دهند، نتایج بررسی های مختلف نشان داده که مصرف خانواده کلم و گل کلم موجب تخریب مواد سرطان زا می شود.

وی افزود: همچنین پیاز، سیر، خطر سرطان معده را کاهش می دهد. انار نیز از سرطان پروستات پیشگیری می کند. نتایج برخی مطالعات نیز نشان داده است که مصرف هویج، گوجه فرنگی و مرکبات در برنامه غذایی روزانه موجب کاهش خطر سرطان کولون می شود.

ثابت ادامه داد: مصرف پیاز، چای سبز، انگور، مرکبات نیز به توقف تغییرات بدخیم در سلول ها منجر می شود. منابع غذایی اسیدفولیک مانند سبزی های برگ سبز (کاهش خطر سرطان کولون و سینه) و منابع غذایی ویتامین E مانند روغن جوانه گندم و آفتابگردان (کاهش خطر سرطان پروستات) را نشان داده و غذاهای دریایی به علت داشتن اسیدهای چرب امگا ۳، سلنیوم، روی، ویتامین E و غیره در پیشگیری از بسیاری از سرطان ها به خصوص سرطان پستان و روده نقش مهمی دارند.

محمدرضا قوام نصیری، رئیس انجمن آنکولوژی نیز در این زمینه گفت: تشخیص دیرهنگام بیماری سرطان در کشور باعث شده که طول عمر مبتلایان به سرطان نسبت به سایر کشورها کمتر باشد.

وی افزود: با وجود اینکه کشور در زمینه برخورداری دستگاههای جدید رادیوتراپی، جراحی، شیمی درمانی مشابه با مراکز پیشرفته سایر کشورها است، اما بیماران مبتلا به سرطان در ایران برای تشخیص، دیر مراجعه می کنند و بقای عمر آنها نیز کمتر است.

قوام نصیری ادامه داد: امروزه در دنیا  ۵۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان بصورت غیرجراحی با دارو درمانی بهبود می یابند و رسانه های داخلی باید در زمینه مراجعه زودهنگام بیماران اطلاع رسانی بیشتری انجام دهند تا آنها با تشخیص زودهنگام بتوانند اقدامات درمانی را آغاز کرده و بهبود یابند.

وی گفت: اکنون ۴۰ درصد درمان سرطان با رادیوتراپی قابل درمان است زیرا عوارض رادیوتراپی بر روی بیمار کمتر بوده و جایگاه خاص در بهبودی سرطان دارد، با وجود تحریم ها در کشور باید مسوولان نظام سلامت تلاش کننده این دستگاهها که گران قیمت است، وارد کشور شده تا  بیماران تحت مداوا قرار گیرند.

رئیس انجمن سرطان خاطرنشان کرد: انجام تست های دوره ای، تغذیه مناسب و تشخیص زودهنگام در پیشگیری، کنترل و درمان انواع سرطان ها بسیار مهم است.